تحلیل زمانی - مکانی تغییرات مدت زمان انتظار رخداد بارش در استان کردستان

یکی از پیامدهای گرمایش جهانی و تغییراقلیم جابه جایی در الگوهای زمانی- مکانی سنجه ی جوی مهم و آشوبمند بارش است. هدف از انجام این پژوهش شناختن تغییرات مدت زمان انتظار رخداد بارش استان کردستان طی دهه های اخیر است. بدین منظور داده های روزانه ی بارش162پیمونگاه همدید، اقلیمی و بارانسنجی بر روی پهنه ی استان کردستان و 26 پیمونگاه همدید، اقلیمی و بارانسنجی خارج از مرز استان مربوط به شرکت آب منطقه ای کردستان و سازمان هواشناسی طی بازه ی زمانی 1/1/1340 تا 11/10/1391(21/3/1961 تا31/12/2012) به کارگرفته شدند. با بهره گیری از روش زمین آماری کریجینگ مقادیر بارش بر روی سلول های 6×6 کیلومتر برای هر روز جداگانه میان یابی شدند. سپس داده های روزانه ی مربوط به 811 سلول که کل استان را پوشش می دادند، از نقشه های میان یابی استخراج شدند. یک پایگاه داده(گاه جای) در ابعاد811×18914 تهیه شد که بر روی سطرها روز(زمان) و بر روی ستون ها سلول ها(مکان) قرار داشتند. میانگین مدت زمان انتظار رخداد بارش برای هر سلول طی هر ماه از سال جداگانه حساب شد. جهت ارزیابی معناداری روند، آزمون ناپارامتریک من کندال در سطح اطمینان 90 درصد بر روی سری زمانی مقادیر مدت زمان انتظار رخداد برازش داده شد. نرخ تغییرات به کمک روش خطی حداقل مربعات براورد شد. یافته ها نشان دادند که طی ماه های سرد سال مدت زمان انتظار رخداد بارش طولانی تر شده است، درحالی که در ماه های گرم سال فاصله ی زمانی بین دو رویداد بارشی پیاپی کوتاهتر شده است. نرخ کاهشی دوره ی انتظار رخداد بارش دست کم دو برابر نرخ افزایشی آن است. پراکنش روند معنادار بر روی استان بیانگر آن است که در نیمه ی غربی و پربارش استان، مدت زمان انتظار رخنمود بارش طولانی تر شده است، برعکس در نیمه ی شرقی و کم بارش، فاصله ی بین دو رویداد بارشی پیاپی کوتاهتر شده است.