تاثیر باکتری های حل کننده فسفات در سینتیک آزاد شدن فسفر از خاک ریزوسفری ریشه نیشکر و همبستگی پارامترهای آن با منابع مختلف فسفر خاک

به منظور بررسی اثرات ریزوسفری ریشه نیشکر در سینتیک آزاد شدن فسفر از خاک و نیز اثر فعالیت باکتری های حل کننده فسفات و گذشت زمان بر روی آن، آزمایش گلخانه ای با کشت گیاه نیشکر انجام شد. در این مطالعه کود فسفر در سه سطح (شاهد (P0)، 50 درصد (P50) و 100 درصد (P100) (200 کیلوگرم در هکتار) و نیز از دو سویه باکتری انتروباکتر کلوآسه R13 (R13) و انتروباکتر کلوآسه R33 (R33) استفاده و در نهایت گیاه نیشکر در سه مقطع زمانی 60، 95 و 140 روز پس از کشت، برداشت شد. آزمایش با 81 گلدان به صورت طرح فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. بررسی سینتیک آزاد شدن فسفر در بازه زمانی 30 تا 5760 دقیقه به صورت عصاره گیری متوالی انجام شد. نتایج نشان داد که فسفر تجمعی آزاد شده با افزایش مصرف کود فسفر و حضور باکتری های حل کننده فسفات، بیش تر بود و این اختلاف با گذشت زمان کاهش یافت. برازش داده های آزاد شدن فسفر از خاک ریزوسفری نشان داد که معادلات مرتبه دوم و تابع توان قابلیت بیش تری در توصیف آزاد شدن فسفر از خاک اطراف ریشه نیشکر دارا بودند. در شرایط کمبود فسفر قابل دسترس در خاک (P0)، ضرایب a و ab در معادله تابع توان در حضور باکتری ها افزایش یافته بودند. هم چنین این ضرایب با گذشت زمان روند کاهشی را نشان دادند. از بررسی همبستگی ضرایب معادلات سینتیکی و پارامترهای گیاهی مانند وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه، غلظت فسفر گیاه، مقدار فسفر جذب شده از منابع مختلف فسفر قابل دسترس، فسفر پخشیده شده به سطح ریشه و فسفر نامحلول، می توان نتیجه گرفت که با افزایش ضرایب b و ab در معادله تابع توان، مقادیر فسفر از منابع قابل دسترس در ریزوسفر نیشکر کاهش یافته و سهم منابع نامحلول فسفر افزایش می یابد. هم چنین باکتری های حل کننده فسفات تاثیر مثبتی را در افزایش سرعت آزاد شدن فسفر در ریزوسفر نیشکر نشان دادند.