ژئوپلیتیک خلیج فارس و چالش های تاریخی و پیش رو (با تاکید بر نا همگرایی منطقه ای)

موقعیت سرزمینی، خاک و آب، منابع و ذخائر طبیعی، شرایط زیست محیطی و فضای جغرافیایی که از مولفه های عینی و ملموس تشکیل دهنده قدرت می باشند، زمینهه ایی هستند که دولت ملتها را به مبارزه طلبیده و - ژئوپلیتیستی ها را به تکاپو وا میدارند تا راه حل های بدیلی ارائه نمایند. در این میان، ساختار نظام بین الملل نیز همواره یک محیط رقابت و یک عرصه بازی برای تحقق خواسته ها و منافع دولت ملتهای آشنا با قواعد بازی در - سیاست بین الملل بوده است، اما از آنجا که گاه تجمع منافع متعارض، بحران پدید میآورند، ستیز و کشمکش دائمی در عرصه روابط بین الملل امری متداول بنظر مینماید. اوضاع و تحولات رخ داده در صحنه بین المللی و تاثیرات آن بر مناسبات میان کشورها در منطقه خلیج فارس، ویژگی و ساختار جغرافیایی سیاسی و انسانی منطقه، دخالتهای استعمارگرانه در ساز و کار کشورهای بومی و نظایر آن، اینگونه تداعی میکند که ژئوپلیتیک خلیج فارس موجب پدیدار شدن ساختار سیاسی کنونی حاکم بر آن را شده است. آنچه که در فضای سیاسی امروز خلیج فارس با گذشته متفاوت است، تکامل تعارضهای حاصل از عدم توازن در محیط سیاسی و ارتقاء آن به سطح برون منطقه ای است. با این وجود در منطقه خاورمیانه و خلیج فارس نوعی واپسگرایی در روابط وجود دارد؛ و مصادیق این نوع واپسگرایی تجلی بارز عناصر دوران جنگ سرد و حتی استعمار نوست که از آن جمله میتوان به حاکمیت قدرت نظامی و سلطه گری افکار قدرتگرایی در منطقه اشاره کرد. از اینرو با توجه به نقش ژئوپلیتیک خلیج فارس و وجود ذخایر نفت و گاز در منطقه و حضور چهره واقعی قدرتهای استعماری، کشورهای منطقه در سیاست خارجی خود نوعی رشد و بالندگی را در جهت منافع ملی (بیشتر) و حرکت به سوی منطقه گرایی (کمتر) پدید آوردهاند. پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی تحلیلی انجام شده و در این راه از منابع کتابخانهایی، سایت - های اینترنتی، جداول و نمودارهای گوناگون در ارتباط با موضوع تحقیق بهره گرفته شده است. این تحقیق بر آن است تا برای این سوال پاسخ لازم را ارائه کند: آیا ویژگی های ژئوپلیتیک خلیج فارس باعث واگرایی کشورهای ساحلی آن است؟ نتایج نشان میدهند که رفتار سیاسی و تعاملات کشورهای حوزه خلیج فارس که متاثر از جغرافیا و ژئوپلیتیک آن است، در نا همگرایی کشورهای منطقه تاثیر به سزایی داشته است. هدف اصلی این نوشته تدوین یک چارچوب نظری تحلیلی به منظور توضیح چگونگی اثرگذاری ژئوپلیتیک خلیج فارس بر روابط میان کشورهای - حاشیه آن است.