شواهد هیدروشیمیایی و سن سنجی تریتیوم در شناخت الگوی هیدروژئولوژیکی آبخوان آبرفتی شاهرود

بررسی رابطه الگوی جریان و کیفیت آب از عوامل مهم کمک کننده در مدیریت کمی و کیفی آب‏های زیرزمینی است. تحقیق حاضر به منظور استفاده از شواهد هیدروشیمیایی و ایزوتوپی در تعیین الگوی جریان آب زیرزمینی در آبخوان شاهرود و بررسی آثار هیدروژئولوژی بر کیفیت آب منطقه انجام گرفت. جهت جریان کلی آب در آبخوان شاهرود از مناطق شمال شرقی به  جنوب غربی است. به وجود آمدن یک خط تقسیم آب در منطقه باعث ایجاد تغییراتی در جهت جریان کلی آب در برخی بخش ‏ها و انحراف جریان به سمت شرق شده است. بررسی‏های هیدروشیمیایی 120 نمونه آب نشان داد در این آبخوان پیوستگی ژئوشیمیایی، به ویژه در بخش جنوب شرقی، وجود ندارد؛ به گونه ‏ای که بخش شرقی و بخش جنوب شرقی اختلاف کیفیت فاحشی با بخش ‏های شمالی، غربی، و مرکزی نشان می‏دهد. جریان ورودی قوی تر از مرز شمالی همراه خط تقسیم آب زیرزمینی باعث جدا افتادن و ساکن شدن آب‏های شور جنوب شرق منطقه شده‏ است. در نتیجه، به مرور زمان، تغییر تیپ آب از سولفاته به کلروره در این توده آب نسبتا راکد رخ داده است. جدا افتادن جریان آب در بخش جنوب شرقی باعث شده آب شور آن تاثیر چندانی بر شیمی آبخوان نگذارد. آنالیز 3 نمونه تریتیوم وجود حداقل دو منبع تغذیه با سنین مختلف در آبخوان را اثبات می‏کند. نمونه‏های شور جنوب شرقی با میزان تریتیوم کمتر از TU0/8 نشان دهنده آب نسبتا قدیمی تغذیه شده قبل از سال 1952 است؛ درحالی که آب شیرین شمال منطقه با میزان تریتیوم TU 2/2 آبی است که به تازگی تغذیه شده است. سن بیشتر آب در بخش جنوب شرقی به دلیل عدم ارتباط هیدرولیکی با آب‏ های جوان، سرعت کمتر جریان، و نیز عدم خروج آب قدیمی از این بخش از آبخوان به دلیل کم بودن میزان بهره ‏برداری است.