ویژگی های وصی از منظر قرآن و عهدین

چکیده حاکمیت، بالذات از آن خداست و حاکمیت انبیاء، در عرض حاکمیت خداوند است. استمرار این حاکمیت در اوصیای مابعد تداوم می یابد تا زمین از حجت الهی خالی نماند. پیامبر گرامی اسلام (ص) از همان ابتدای دعوت خود، به وصایت و امامت بعد از خود توجه داشته و در موقعیت های مختلف، وصایت امام علی (ع) را اعلام کرده و به این نکته نیز اشاره می کند که این انتخاب از جانب خداوند است نه شخص ایشان. پیامبران دیگر نیز از جانب خداوند مامور به تعیین وصی بودند. حضرت آدم (ع) به عنوان اولین نبی، از جانب خدا مامور شد که شیث را به عنوان وصی انتخاب کند. حضرت موسی (ع) به عنوان بزرگترین پیامبر اولوالعزم دین یهود، از جانب خدا مامور شد که یوشع بن نون را به عنوان وصی به مردم معرفی کند. حضرت عیسی (ع) نیز به عنوان بزرگترین پیامبر اولوالعزم دین مسیحیت، از جانب خدا مامور شد که شمعون را وصی خود کند. پس این سنت، در شریعت های گذشته نیز وجود داشته و امت ها هرگز بدون رهبر و سرپرست نبودند. امام علی (ع)، یوشع بن نون و شمعون پطرس به عنوان برترین اوصیای ادیان ابراهیمی، ویژگی ها و شرایط مشابهی مانند علم و حکمت، تقوا و عصمت، منصوص بودن، منصوب بودن و معجزه داشتن دارند که در این مقاله به تفصیل و با روش توصیفی- تحلیلی بررسی می شوند. البته باید به تفاوت ها نیز توجه شود؛ زیرا اوصیای پیامبران گذشته، خودشان نبی بودند و از طریق وحی با خداوند ارتباط داشتند، اما وصی پیامبر گرامی اسلام (ص) به دلیل بحث خاتمیت، دیگر نبی نبوده، ولی مقام امامت داشته و پیامبر (ص) ایشان را کامل ترین اوصیا دانسته؛ زیرا لازمه کامل ترین و آخرین دین، کامل ترین وصی است.