ارزیابی اثر عوامل اقلیمی بر گسترش رویشگاه های گونه داروئی Nepeta cataria L. در شمال غرب ایران

هدف اصلی این پژوهش، درک ارتباط بین متغیرهای اقلیمی و پراکنش گونه داروئی Nepeta catariaدر شمال غرب کشور بود تا از بین آن ها عوامل اقلیمی مهم تاثیرگذار بر گسترش رویشگاه های این گونه در منطقه مشخص شود. به این منظور، با در نظر گرفتن فاکتورهای پراکنش طبیعی گونه در این منطقه، با استناد به آمارهای هواشناسی 29 ایستگاه سینوپتیک واقع در سه استان اردبیل، آذربایجان شرقی و غربی و استان های مجاور، 46 متغیر اقلیمی که از نظر شرایط اکولوژیک این گونه از اهمیت بیشتری برخوردار بودند، انتخاب شدند و با روش تحلیل عاملی، عوامل موثر در پراکنش این گونه بررسی گردید. یافته ها نشان داد اقلیم منطقه شمال غرب کشور حاصل تعامل پنج عامل دمای گرمایشی، الگوی زمانی بارش، دمای فصل سرد، باد و بارش می باشد که به ترتیب با 9/30 ، 2/19، 2/19، 4/11 و 8/7 درصد و در کل، 5/88 درصد پراش متغیرهای اولیه اقلیم رویشی منطقه را بیان می کنند. با انطباق نقشه پراکنش گونه با نقشه های اقلیمی تهیه شده، تاثیر عامل دمای گرمایشی با میانگین 83/0- در پراکنش گونه با بالاترین میزان و با تاثیر منفی مشخص شد. میانگین ارتفاع از سطح دریا در مناطق دارای این گونه داروئی بالای 2000 متر و میزان بارش سالانه در این مناطق در حدود 381 میلی متر می باشد. میانگین متغیر تعداد روزهای همراه با بارش سالانه در مناطق دارای گونه، 96 روز می باشد.