بنجیدن مصدری کهن و متروک در شاهنامه

نویسنده:
پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:

در داستان بهرام گور و لنبک آب کش پس از این که لنبک به پذیرایی از بهرام می ایستد بیتی است که بر اساس آن: برید آن که لنبک بدو داد شاه  ببنچید/ ببخشید/ بپیچید/ بخندید و بنهاد بر پیش گاه با توجه به ضبط نسخه های شاهنامه و یکی دو قرینه دیگر، احتمالا صورت درست فعل مصراع دوم «ببنجید» است. این فعل از مصدر «بنجیدن» به معنای «تقسیم کردن، بریدن و خرد کردن» است و ماده مضارعی که برای ساختن این مصدر جعلی/ ثانوی به کار رفته است، شاید ماده مضارع دوم مصدر «بختن» پهلوی باشد. با این احتمال «بنج» از ریشه *baj- به معنای «تقسیم کردن و بخشش» است و معنی بیت با تصحیح قیاسی «ببنجید» چنین خواهد بود: بهرام غذایی را که لنبک به او داد به دو یا چند بخش تقسیم کرد و روی میز نهاد.

زبان:
فارسی
صفحات:
13 تا 26
لینک کوتاه:
magiran.com/p2117910 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 1,390,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!