آموزه های قرآنی و شهر آرمانی اسلام

علی رغم آن که به تناسب و در مواضع و جایگاه های گوناگون، افراد بسیاری (از جوامع علمی، آموزشی، مدیریتی، حرفه ای و اجرایی) از «شهر اسلامی» و «شهر آرمانی اسلام» سخن می گویند؛ اما تعریف دقیق متکی بر متون و نصوص اسلامی به ویژه درباره ی «شهر آرمانی اسلام» در دسترس نیست. به نظر می رسد که مناسب ترین تعریف را می توان و باید از متون اصیل اسلامی و به ویژه از قرآن کریم استنتاج کرد. به همین جهت، با تبیین ویژگی هایی که برای شناخت و تعریف هر پدیده لازم است (که در «مبانی»، «ارکان»، «الگو»، «صفات» و «اصول» خلاصه می شوند)؛ مقاله ی حاضر بر آن خواهد بود تا این ویژگی ها را برای «شهر آرمانی اسلام» از قرآن کریم استنتاج نماید.

به بیان دیگر، مقاله این نظریه را مطرح می کند که شناخت شهر آرمانی اسلام و ویژگی های اصلی و اصیل آن با مراجعه به قرآن کریم امکان پذیر است. طبیعی است که در مراجعه به قرآن کریم (با عنایت به جامعیت و جاودانگی و جهانی بودن مفاهیم و مطالب وحیانی این کتاب الهی) تعریف و ویژگی هایی که استنتاج خواهند شد موضوعاتی اصیل و جامع و عام خواهند بود؛ که عینیت و ظهور و بروز یافتن آنها منوط به رعایت فرهنگ بومی، شرایط سرزمینی، وضعیت اقتصادی، فن آوری در دسترس و سایر شرایط زمانی و مکانی خواهد بود؛ که البته همه ی این شرایط باید در فضای تفکر دینی (جهانبینی توحیدی) مورد توجه قرار گیرند.

در تبیین سوالات اصلی تحقیق که مقاله در پی پاسخگویی آنها برای اثبات نظریه ی خویش است نیز عبارتند از:
1.  روش بهره گیری از متون مقدس (و به ویژه قرآن کریم) برای شناخت ویژگی های اصیل شهر آرمانی اسلام کدام است؟

2.  برای شهر آرمانی اسلام چه تعریفی را می توان ارایه کرد؟ و اصلی ترین ویژگی های آن مطابق آموزه های قرآنی کدامند؟

درباره ی روش تحقیق مورد استفاده ی مقاله نیز قابل ذکر است که با توجه به زمینه های بحث و موضوعات متنوعی که در آن مطرح می شوند؛ از روش های تحقیق اکتشافی، تفسیری، قیاسی و تحلیلی استفاده خواهد شد.