تدوین مدل تاب آوری خانواده ایرانی: یک پژوهش کیفی

خانواده در طول حیات خود با مشکلات و چالش های متعدد روبه روست. چالش‏های استرس زایی که می‏تواند خانواده را تا مرز فروپاشی پیش ببرد. اهمیت حفظ خانواده بر هیچ کس پوشیده نیست، از این رو، پژوهش حاضر به دنبال تدوین مدلی بومی برای تاب آوری خانواده هاست.

 به این منظور 13 زوج دارای معیارهای ورود به پژوهش به صورت نمونه‏گیری هدفمند و در دسترس انتخاب شدند. به منظور دست‏یابی به مولفه های بومی تاب آوری خانواده در گام نخست خانواده هایی که بحرانی را در زندگی زناشویی خود تجربه کرده بودند و در پرسشنامه های هنجارشده تاب‏آوری فردی کانر و دیویدسون، تاب آوری خانواده سیکسبی، و عملکرد خانواده نمره بالاتر از میانگین کسب کرده و در ضمن حاضر به همکاری بودند شناسایی شده و با آنان مصاحبه شد. در این پژوهش از روش کیفی زمینه ای به منظور جمع آوری و تحلیل داده ها استفاده شد.

در تجزیه و تحلیل در مرحله کد گذاری باز 168 کد اولیه، و در کد گذاری محوری براساس شباهت موضوعی 15 مقوله، و در نهایت در مرحله کد گذاری انتخابی به 5 مقوله اصلی شخصیت، نظام باورها، مهارت ها، ساختار خانواده، و منابع بیرونی دست یافتیم.

مدل بومی به دست آمده جامع است و می توان از آن برای طراحی آموزش‏هایی استفاده کرد که در پی افزایش تاب‏آوری و تحمل خانواده ها در برابر مشکلات هستند.