تحلیل گفتمان کلامی احادیث ابن محبوب مطالعه موردی آموزه توحید

بر پایه روش تحلیل گفتمان و نظریه آوای متعارض باختین، رویدادها و کنش های زبانی تولید شده در اجتماع، متناظر با گفتمان رقیبی است که در بافت فکری جامعه حضور دارد. کاربست رهیافت مذکور در تراث کلام نقلی امامیه، موجب بسترشناسی صدور و نقل احادیث، خوانش گفتمان های کلامی موجود در آن ها و روان شناسی اعتقادی محدثان امامیه می گردد. در این پژوهه برآنیم تا احادیث کلامی حسن بن محبوب (149-224ق) از جمله اصحاب اجماع امامیه در موضوع توحید را گفتمان شناسی تحلیلی نماییم. بر پایه دستاورد این پژوهش گفتمان کلامی ابن محبوب در رویارویی با شش گفتمان رقیبی شکل گرفته است که در صدد انتساب اندیشه هایی از قبیل تشبیه، تجسیم، نفی صفات، حمل و استقرار بر عرش، نفی بداء، جهل بما لایکون و دوگانگی در آفرینش، به خدا بودند؛ از این رو، گفتمان کلامی ابن محبوب در تعامل دیالکتیکی با گفتمان های مذکور و در قالب شش مولفه گفتمانی شکل گرفته است.