بررسی ارتباط متقابل فرآیندهای خاک ساز با فرآیندهای زمین ریخت شناختی

خاک ها با ریخت های سرزمینی که بر روی آن ها تشکیل می شوند و تکامل می یابند، ارتباط بسیار نزدیک و متقابل دارند. بنابراین، هر تغییری در فرآیندهای زمین ریختی، فرآیندهای خاک سازی را متاثر می سازد. "زمین ریخت شناسی خاک" یا "ژیومورفولوژی خاک" ارتباط خاک و زمین ریخت را بررسی می کند. هرچند ارتباط زمین ریخت با خاک مورد توجه پژوهش گران بوده، اما بررسی کمی رابطه خاک با زمین ریخت، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این در حالی است که رابطه خاک با زمین ریخت، یک رابطه دو طرفه است و می توان به موضوع این گونه نگریست که وجود یک خاک می تواند نشان گر چه زمین ریخت یا زمین ریخت هایی باشد؟ بر همین اساس، پژوهش کنونی می کوشد تا با بکارگیری آمار و احتمال شرطی، به بررسی کمی این موضوع بپردازد. برای این منظور، یگان های زمین ریختی منطقه مرکزی اصفهان بر اساس روش ژیوپدولوژی (روش پیشنهادی زینک) جداسازی شدند و تعداد 344 نقطه مطالعاتی بررسی و تجزیه و تحلیل گردید و احتمال شرطی وجود هر زمین ریخت، به شرط مشاهده خاک های مختلف به دست آمد. یافته ها به طور کمی نشان دادند که بین تکوین و تکامل خاک با محیط زمین ریخت حاکم بر آن، ارتباطی قوی و تنگاتنگ وجود دارد. به طوری که برخی از خاک ها را می توان تنها در زمین ریخت مشخصی یافت و به عبارت دیگر، آن خاک را یک خاک شاخص برای آن زمین ریخت مشخص دانست. به دلیل همین رابطه نزدیک بین سطوح روش زمین خاک شناسی با سلسله مراتب سامانه رده بندی خاک آمریکایی، در هر سطح زمین ریختی از سطح رده به سمت فامیل، واگرایی یا تفرق خاک ها افزایش می یابد. همچنین یافته ها به طور کمی نشان دادند که در منطقه مطالعاتی، تاثیر ناهمواری ها و زمین ریخت ها بر تکوین و تکامل خاک های منطقه، بیش از  مواد مادری است.