بررسی بیان تعدادی از ژن های مرتبط با تحمل به خشکی در برنج (Oryza sativa L.)

به منظور بررسی تاثیر تنش اسمزی ناشی از اعمال ماده پلی اتیلن گلیکول 6000 بر مولفه های جوانه زنی بذر و تعیین ژنوتیپ های متحمل و حساس به خشکی، 21 ژنوتیپ برنج در سه سطح تنش اسمزی (صفر، 5/7- و 15- مگاپاسکال) با آرایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تمام ژنوتیپ ها در صفات مورد بررسی شامل طول ریشه چه، طول ساقه چه، نسبت طول ریشه چه به ساقه چه، وزن تر ریشه چه، وزن خشک ریشه چه، وزن تر ساقه چه و وزن خشک ساقه چه، دارای تفاوت معنی داری در سطوح مختلف تنش اسمزی بودند. اثر ژنوتیپ و برهمکنش ژنوتیپ و تنش اسمزی در تمامی صفات بررسی شده معنی دار بود. بر اساس صفات اندازه گیری شده، لاین 416 و ژنوتیپ IR28 به ترتیب به عنوان ژنوتیپ های متحمل و حساس به تنش اسمزی انتخاب شدند. پس از استخراج RNA و سنتز cDNA، الگوی بیان چهار ژن واکنش دهنده به تنش خشکی (SOD، FNR، APX وNDH)در تیمارهای صفر، 4، 8، 10 و 24 ساعت تنش دهیدراسیون در مرحله گیاهچه ای در دو ژنوتیپ IR28 و لاین 416 با استفاده از تکنیک RealTime PCR مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که ژن های واکنش دهنده به خشکی بیان بالاتری در لاین متحمل 416 نسبت به ژنوتیپ حساس IR28 داشتند و بیان همه ژن ها به جز FNR با افزایش تنش، افزایش یافت. همچنین، ژن APX در زمان های ابتدایی پس از تنش بیان چندانی در هر دو ژنوتیپ نداشت، اما بیش ترین میزان بیان خود را در 24 ساعت پس از تنش در ژنوتیپ حساس IR28 نشان داد.