بررسی تغییرات انگاره ی واژه ی شیعه در طول تاریخ اسلام

یک مطالعه تطبیقی و اجمالی از تاریخ، گزارشات تاریخی، حدیثی و رجالی که واژه شیعه در آن ها به کار رفته است، بیانگر تحول و تطورات معنایی در مفهوم شیعه در طول قرون متمادی است. شناخت این تطورات و تحولات در حوزه معنایی این کلمه، می تواند ارتباط مفهوم این واژه با گفتمان های علمی هر عصر را نشان دهد؛ به عنوان مثال، در کتب اهل سنت با واژه هایی نظیر شیعه، تشیع، و... مواجه هستیم؛ در نگاه ابتدایی و ظاهری، این نتیجه حاصل می شود که راویان شیعی در کتب اهل سنت به طور وفور و گسترده مورد نظر بوده اند اما با بررسی هریک، به این مهم دست می یابیم که واژه شیعه، منحصر در امامیه نبوده و معنایی عام داشته است و عوامل متعددی موجب انتساب یک راوی به تشیع بوده است؛ بنابراین پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی، به منظور بررسی تغییرات معنایی کلمهشیعه با رویکرد تاریخ انگاره می پردازد؛ نتایج به دست آمده نشان می دهد که واژه شیعه در طول تاریخ سیری پویا داشته و در طول زمان و تحولات تاریخی توسعه و تضییق داشته است و یا به عبارتی دیگر، این واژه در تحولات خود با اندیشه جامعه هماهنگ بوده است؛ از این رو، با بررسی این واژه به لحاظ لغوی و اصطلاحی و تحلیل آن در مقایسه با واژگان مترادف به معنای دقیق تر و جامع تری از این واژه دست می یابیم.