نقش رابطه خواهر و برادری در پایگاه هویت من با تاکید بر متغیرهای فرایندی و ساختاری

در فرایند هویت یابی، افزون بر ویژگی های شخصیتی افراد، ساختارهای بیرونی متعددی مانند خانواده نقش موثری دارند. هدف این پژوهش بررسی نقش رابطه خواهر و برادری در فرایند هویت یابی نوجوانان است. روش تحقیق از نوع همبستگی است و به منظور تعیین میزان اهمیت متغیرهای ساختاری و فرایندی رابطه خواهر و برادری از مدل رگرسیون چندمتغیری استفاده شده است. جامعه آماری دانش آموزان پسر و دختر مقطع متوسطه دوم در سال تحصیلی 1396-1397 شهر قم و با نمونه گیری طبقه ای - خوشه ای چندمرحله ای 448 نفر انتخاب شد. داده ها با دو ابزار مقیاس گسترش یافته سنجش عینی پایگاه هویت من (EOM-EIS) و شاخص های روابط برادر و خواهری (IBR and ISR) گردآوری شد. یافته ها نشان داد متغیرهای فرایندی و برخی متغیرهای ساختاری (تعداد خواهر، فاصله با خواهر و ترتیب توالد) در هویت سردرگم، مهلت خواه و تحقق یافته نوجوانان دارای خواهر، در هویت سردرگم نوجوانان دارای برادر و هویت سردرگم و زودهنگام نوجوانان با خواهر و برادر پیش بینی کننده معناداری است. نتیجه این شد که به طورکلی یکی از عوامل موثر خانوادگی بر فرایند هویت یابی نوجوانان زیرسیستم روابط خواهر و برادری است. هم متغیرهای ساختاری و هم متغیرهای فرایندی رابطه خواهر و برادری توان پیش بینی برخی از پایگاه های هویت در دوره نوجوانی را دارند. البته سهم اهمیت متغیرهای فرایندی بیشتر از متغیرهای ساختاری است.