بررسی احکام فقهی تجسس با رویکردی بر نظر امام خمینی (ره)

یکی از محرمات دین اسلام، تجسس پیرامون اسرار مردم است به این معنا که هیچ کس حق ندارد در مسایل داخلی و اسرار شخصی افراد و اموری که مردم تمایل دارند، پنهان بماند تتبع و تفحص نماید. ماهیت و احکام شرعی تجسس یکی از مباحث مهم اخلاقی برای همه ی مردم جامعه اسلامی و بخصوص برای افرادی است که لازمه شغل آنها، تجسس می باشد، مثل نیروهای امنیتی و اطلاعاتی. واژه تجسس در لغت از ماده جس به معنای جستجو برای دست یابی به اسرار و عیوب پنهان دیگران که جنبه شخصی دارد، آمده است. این پژوهش با هدف « بررسی تجسس و مبانی فقهی آن، برای رفع برخی شبهاتی که در استفاده از این شیوه، دامنگیر نیروهای حفاظتی و اطلاعاتی می باشد»، انجام گرفت.

روش شناسی :

 مقاله پیش رو با روش تحقیق کیفی با استفاده از مطالعه و تحلیل اسنادی، درصدد پاسخگویی به این سیوالات است که آیا تجسس در اسلام حرام است یا جایز؟ یا لازم و واجب؟ نظر امام خمینی (ره) در مورد تجسس چیست؟

یافته ها و نتیجه گیری: 

یافته ها نشان می دهد تجسس در آموزه های اسلامی به انواعی تقسیم شده و هرکدام دارای احکام جداگانه ای است. تجسس در مسایل شخصی و مسایل عقیدتی فی نفسه مذموم و فعلی حرام می باشد؛ در خصوص مسایل اجتماعی و عمومی به خاطر جلوگیری از ورود ضرر و زیان به افراد و نهادهای حکومتی، امری جایز بوده و در رابطه با مسایل امنیتی به جهت حفظ نظام اسلامی و تامین امنیت اجتماعی، امری واجب و لازم است.