ارزیابی نرخ کاهش سرعت و شتاب به عنوان شاخص های ایمنی رانندگان اتوبوس های تندرو در تهران

اگرچه سابقه تخلفات و تصادفات ترافیکی رانندگان، تا حد زیادی بیانگر وضعیت رانندگی و مهارت های ایشان است، اما از آنجا که این داده ها ماهیتی انفعالی دارند، در سالهای اخیر محققین رو یکردهایی را پیشنهاد داده اند که ماهیت پیشگیرانه داشته و به عنوان شاخص های جایگزین، به جای داده های تصادفات قابل استفاده می باشند. نرخ تغییر ات سرعت و نرخ تغییرات شتاب حین رانندگی، از جمله شاخص هایی هستند که اخیرا تو جه زیادی به آنها شده است. این دو شاخص برگرفته از رفتار میدانی رانندگان می باشند. در مطالعه حاضر سعی شده است با بهره گیری از پروفیل سرعت رانندگان، شاخص های مذکور به عنوان معیاری برای سنجش ایمنی رفتار ایشان بررسی گردند. با توجه به اهمیت بالای کاهش ریسک رانندگی رانندگان مدهای حمل و نقل همگانی به خصوص مد اتوبوس های تندرو (به علت سرعت بالاتر و ظرفیت بالاتر در مقایسه با اتوبوس های معمولی) و همچنین کمبود مطالعات مشابه در زمینه تحلیل ریسک رفتار میدانی رانندگان این مد در سطح کشور، مطالعه حاضر به بررسی شاخص های مذکور در خطوط اتوبوس های تندرو در تهران پرداخته است.

در این مطالعه، ابتدا مروری می شود به ساختار و روش اندازه گیری این دو شاخص و سپس به منظور بررسی همبستگی این شاخص ها با تصادفات، 176 نفر از رانندگان اتوبوس های تندروی تهران (خط 3 و 5) با استفاده از سیستم موقعیت یاب گوشی هوشمند مورد مطالعه قرار گرفته و همبستگی بین شاخص های بدست آمده از رفتار میدانی رانندگان و سابقه تصادفات آنها محاسبه می شود.

هر دو شاخص بدست آمده از رفتار میدانی رانندگان در زمان رانندگی دارای همبستگی مثبت و معنادار با تصادفات دو سال اخیر رانندگان بوده اند. شاخص نرخ تغییرات شتاب دارای همبستگی معنادار بالاتری با تصادفات رانندگان بود و آستانه 2- متر/ثانیه3 نیز بالاترین همبستگی را در بین آستانه های این شاخص داشت که به عنوان آستانه بحرانی انتخاب گردید.  

 با توجه به نتایج همبستگی بدست آمده می توان از شاخص های مذکور به منظور ارزیابی ایمنی رفتار میدانی رانندگان ناوگان خطوط اتوبوس های تندرو بهره گرفت.همچنین همبستگی بالاتر نرخ کاهش شتاب در مقایسه با نرخ کاهش سرعت بیانگر عملکرد بهتر این شاخص در تحلیل رفتار میدانی رانندگان است.