تاثیر حشره کش های دیازینون، کلروپیریفوس و ایمیداکلوپرید بر برخی از شاخص های زیستی خاک

مصرف بی رویه سموم دفع آفات در سال های اخیر و ادامه آن در آینده ممکن است اثرات زیانبار بر جامعه میکروبی خاک، به عنوان شاخص سلامت خاک و یکی از اجزای اصلی محیط زیست، داشته باشد. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر سه حشره کش پرمصرف (دیازینون، کلروپیریفوس و ایمیداکلوپرید) بر شاخص های اکوفیزیولوژیک و شیمیایی خاک بود. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد که شامل فاکتور حشره کش در چهار سطح (سه نوع حشره کش متفاوت به همراه خاک شاهد، بدون مصرف حشره کش) و فاکتور زمان در سه سطح (قبل، سه ماه و شش ماه پس از کاربرد آفت کش) بود. غلظت حشره کش ها (1/0، 1 و 67/0) میلی گرم در هر کیلوگرم خاک به ترتیب برای ایمیداکلوپرید، دیازینون و کلروپیریفوس بود. برخی از شاخص های زیستی و اکوفیزیولوژیک خاک در ابتدای آزمایش، سه و شش ماه پس از شروع آزمایش اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در اثر کاربرد حشره کش ها پس از گذشت سه ماه، شاخص های زیستی شامل فعالیت آنزیم دهیدروژناز، بهره متابولیکی، تنفس پایه، تنفس برانگیخته و همچنین کربن آلی نسبت به شاهد به ترتیب 2/92 %، 7/46 %، 7/24 %، 8/15 % و 61/7 % کاهش داشته و شاخص های فعالیت آنزیم اوره آز، کربن زیتوده میکروبی، نیتروژن زیتوده میکروبی، نسبت کربن به نیتروژن زیتوده و بهره میکروبی خاک نسبت به شاهد 67/6 %، 1/32 %، 6/15%، 5/16% و 9/58 % افزایش داشت. همچنین نتایج نشان داد که در بین حشره کش های مورد استفاده در این تحقیق کلروپیریفوس بیشترین و دیازینون کمترین تاثیر منفی را بر شاخص های اندازه گیری شده داشته است. بکارگیری حشره کش های دیازینون، کلروپیریفوس و ایمیداکلوپرید حداقل در کوتاه مدت تاثیر منفی بر شاخص های اکوفیزیولوژیک خاک دارد. همچنین حساس ترین شاخص ها در تعیین تاثیر منفی حشره کش ها بر جامعه میکروبی خاک، فعالیت آنزیم دهیدروژناز، بهره متابولیکی، تنفس برانگیخته و تنفس پایه بودند.