تعیین اولویت کشت برای برخی از تیپ‏های بهره‏وری باغی جهت احداث باغ در منطقه خداآفرین

ارزیابی تناسب اراضی مهم ترین مرحله در آمایش سرزمین بوده و ارزیابی سریع با دقت و صحت بالا، ضروری است. در این راستا، کاربرد مدل های رایانه ای، برای مدیریت و ارزیابی منابع خاک اجتناب ناپذیر است. هدف از این تحقیق، استفاده از سیستم میکرولیز در قالب مدل ترازا در تشخیص محدودیت های بیو اقلیمی، مدل سرواتانا در پیش بینی قابلیت استعداد اراضی و مدل آلماگرا برای ارزیابی تناسب اراضی تیپ های بهره وری زیتون، هلو و مرکبات در منطقه ای با وسعت 16555 هکتار در شمال شرق استان آذربایجان شرقی (شهرستان خداآفرین) می باشد. بدین منظور، ویژگی های مورفولوژیکی، فیزیکی و شیمیایی 11 خاکرخ شاهد مورد مطالعه قرار گرفت. خاک های تحت بررسی بر اساس کلید رده بندی آمریکایی در دو رده اریدی سول ها شامل زیررده های Calcids، Cambids و Gypsids) و انتی سول ها با زیررده  Orthents رده بندی شدند. بر اساس مدل ترازا، تیپ های بهره وری زیتون و هلو، در کلاس کمبود رطوبت h2 و مرکبات در کلاس h3 قرار گرفتند. بنابراین در دوره رشد به ترتیب بین 20 تا 40 درصد و 40 تا 60 درصد کاهش تولید خواهند داشت. نتایج حاصل از مدل سرواتانا نشان داد که 82/82 درصد از اراضی مورد مطالعه مستعد برای کشاورزی و 18/17 درصد برای مرتع و جنگل کاری قابل توصیه هستند. نتایج ارزیابی تناسب با مدل آلماگرا نشان داد که هیچ کدام از تیپ های بهره وری مورد مطالعه، در کلاس S1 قرار نگرفتند. محدودکننده ترین عامل های خاکی نیز به ترتیب فراوانی و گسترش بافت خاک، عمق موثر، آهک، توسعه یافتگی و سدیمی بودن بودند. نهایتا تیپ بهره وری هلو مناسب ترین محصول با توجه به شرایط اقلیم، زمین نما و خاک بوده و اولویت کشت در منطقه به صورت هلو، زیتون و مرکبات می باشد.