بررسی روند تعداد روزهای گرد و خاک و غلظت نوری هواویز های حاصل از ماهواره در استان خوزستان با استفاده از آزمون ناپارامتریک من- کندال

پدیده گردوخاک یکی از مخاطرات طبیعی است که امروزه بخش وسیعی از کشورهای دنیا را تحت تاثیر قرار داده و سبب بروز خسارات مالی و جانی فراوانی می شود. تغییر الگوی بارش و دما و وقوع خشکسالی های طولانی و پی درپی ناشی از تغییر اقلیم در سال های اخیر سبب وقوع پدیده های شدید و فراگیر گردوخاک در کشورهای منطقه خاورمیانه شده است. استان خوزستان از دیرباز با پدیده گردوخاک مواجه بوده است. پدیده گردوخاک در استان خوزستان بویژه در سال های اخیر بسیاری از سازوکارهای اجتماعی، اقتصادی و حتی اداری این منطقه را دچار اخلال نموده است. در این مطالعه داده های 11 ایستگاه هواشناسی همدیدی استان خوزستان در دوره 25 ساله (سال های 1372 تا 1396) مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین برخی نتایج بدست آمده با داده های عمق نوری و شاخص NDVI در سطح استان خوزستان مقایسه شده اند. از میان 11 ایستگاه موردمطالعه، ایستگاه های اهواز، بستان و آبادان بیشترین فراوانی روزهای همراه با گردوخاک را دارا بوده در حالی که ایستگاه های بهبهان و رامهرمز کمترین فراوانی روزهای گردوخاک را دارند. میانگین روزهای همراه با گردوخاک سالانه در استان خوزستان در دوره 25 ساله معادل 3/37 روز در سال بوده که در این راستا سال های 1387، 1388 و 1390 بیشترین فراوانی روزهای گردوخاک استان را به خود اختصاص داده اند. بیشترین مقادیر AOD و کمترین مقدار شاخص NDVI نیز در سال های 1387 و 1388 مشاهده شده که با تعداد روزهای همراه با گردوخاک در استان خوزستان در توافق است. همچنین در ماه های تیر و خرداد با بیشترین دما و کمترین مقدار بارش و رطوبت نسبی، بیشترین رخداد گردخاک و در ماه آذر کمترین تعداد پدیده گردوخاک در کل استان رخ داده است. به طور کلی ضریب روند سالانه تعداد روزهای همراه با گردوخاک استان خوزستان 39/1 بوده که بیانگر روند افزایشی است. بررسی نتایج آزمون من کندال، این روند را در سطح اعتماد 5 درصد معنی دار نشان می دهد. با بررسی فصلی نیز می توان نتیجه گرفت که روند تعداد روزهای همراه با گردوخاک استان خوزستان در فصل بهار در سطح اعتماد 5 درصد معنی دار است. این روند در فصل تابستان معنی دار نبوده ولی در فصل پاییز در سطح اعتماد 10 درصد و در فصل زمستان در سطح اعتماد 1 درصد معنی دار است و در هر دو فصل روند مثبت بوده است.