کارآیی ارزش شاخص عناصر غذایی (NIV) در ارزیابی حاصلخیزی اراضی دیم

حاصلخیزی خاک توصیف کننده توانایی و قابلیت خاک برای تامین شرایط بهینه رشد گیاه می باشد. اطلاع از وضعیت حاصلخیزی خاک و تهیه نقشه های مربوط به آن، نقش اساسی در برنامه ریزی پایدار کشاورزی، به حداکثر رساندن سود اقتصادی، حفظ کیفیت خاک و جلوگیری از تخریب محیط زیست دارد. به منظور ارزیابی وضعیت حاصلخیزی خاک در بخشی از دیم زارهای جنوب استان آذربایجان غربی و شمال استان کردستان، تعداد 101 نمونه به صورت تصادفی از (عمق 0 تا 25 سانتی متری) این مناطق اخذ و ویژگی های مختلف خاک از قبیل pH، EC، کربنات کلسیم معادل و عناصر غذایی نیتروژن کل، فسفر، پتاسیم، آهن، منگنز، روی و مس تعیین شد. برای تفسیر نتایج و تهیه نقشه حاصلخیزی خاک از شاخص عناصر غذایی (NIV) استفاده شد. نتایج نشان داد، که در 100 درصد اراضی هدایت الکتریکی در کلاس کم و pH گل اشباع در کلاس زیاد قرار دارد. کربن آلی و کربنات کلسیم معادل به ترتیب در 72 و 61 درصد اراضی در کلاس متوسط قرار دارند. نیتروژن کل در 94 درصد اراضی در کلاس متوسط، فسفر قابل جذب در 94 درصد اراضی در کلاس کم، پتاسیم قابل جذب تقریبا در 100 درصد اراضی در کلاس زیاد، آهن قابل جذب در 88 درصد اراضی در کلاس کم، روی قابل جذب در 33 درصد اراضی در کلاس کم، 39 درصد در کلاس کفایت و در 28 درصد در کلاس زیاد، مس و منگنز قابل جذب در  100 درصد اراضی در کلاس کم قرار داشتند.با توجه به نتایج به دست آمده استنباط شد، که روش NIV واجد توانایی لازم جهت ارزیابی وضعیت حاصلخیزی خاک می باشد و پیش بینی های انجام گرفته توسط این روش با حد بحرانی های گزارش شده برای گندم دیم مطابقت دارد.