هیدروشیمی و کیفیت آب رودخانه دوغ کلاله با استفاده از روش های گرافیکی، تحلیل خوشه ای و شاخص های کیفی

رودخانه دوغ یکی از سرشاخه های اصلی گرگانرود در شرق استان گلستان می باشد که نقش مهمی در تامین آب شرب شهر گنبد کاووس دارد. علاوه براین، یکی از منابع تامین کننده آب سد گلستان می باشد. از این رو بررسی هیدروشیمی و کیفی آب این رودخانه در بخش های شرب، کشاورزی و صنعت از اهمیت بالایی برخوردار است.

در این پژوهش، جهت بررسی هیدروشیمی آب رودخانه دوغ از دیاگرام های استیف، پایپر و گیبس استفاده شد. کیفیت آب در بخش کشاورزی با استفاده از معیار ویلکوکس، درصد سدیم، نسبت منیزیم و اندیس نفوذپذیری ارزیابی شد. جهت بررسی آب در بخش شرب از شاخص NSFWQI، نمودار شولر و استانداردهای کیفیت آب استفاده شد. در نهایت کیفیت آب به لحاظ صنعت با استفاده از شاخص های خوردگی، لانژلیه و رایزنر ارزیابی شد.

یافته ها و نتیجه گیری: 

نتایج هیدروشیمیایی نشان داد که Ca-Mg-HCO3 رخساره غالب هیدروشیمیایی و واکنش آب-سنگ عامل اصلی در کنترل شیمی آب رودخانه دوغ می باشند. براساس شاخص NSFWQI و دیاگرام شولر آب رودخانه در رده قابل قبول برای شرب قرار می گیرد. اما باتوجه به استانداردهای کیفی آب شرب، دو پارامتر کدورت و کلیفرم مدفوعی بالاتر از حد مجاز می باشند. از این رو آب رودخانه دوغ در بخش شرب نیاز به دو تصفیه فیزیکی و میکروبی دارد. براساس نتایج حاصل از درصد سدیم، نسبت منیزیم، شاخص نفوذپذیری و دیاگرام ویلکوکس، کیفیت آب این رودخانه برای کشاورزی خوب ارزیابی شد و نیازی به اصلاح خاک بعد از مصرف آن ندارد. اگرچه از نظر شاخص های مربوط به صنعت، آب تمایل نسبتا کمی به خورندگی دارد. اما استفاده از تجهیزات فلزی برای استحصال و انتقال آب بلامانع می باشد.