تاثیر کرم خاکی گونه Eisenia fetida در حضور ماده آلی برای زیست پالایی و فراهمی زیستی خاک های آلوده به کادمیوم

در زمینه ارزیابی خطرات زیست محیطی، کرم های خاکی جزء مهمی از خاک بوده که از لحاظ اکولوژیکی به عنوان یک شاخص زیستی برای حفظ سلامت و کیفیت خاک در نظر گرفته می شوند. مطالعه حاضر با هدف کارایی کرم های خاکی Eisenia fetida در پالایش زیستی خاک های آلوده به کادمیوم در حضور ماده آلی انجام شد. بدین منظور این تحقیق روی یک خاک آلوده نمونه برداری شده از معدن آهنگران در 26 کیلومتری شهرستان ملایر و زمین های اطراف آن ، انجام شد. در این مطالعه شش نمونه خاک از عمق صفر تا 15 سانتی متری در فواصل متفاوت اطراف معدن و یک نمونه خاک (نمونه شاهد) از منطقه غیرآلوده جمع آوری شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با عامل اول نوع کودهای آلی (کود گاوی، پوره ی هویج، ورمی کمپوست و شاهد) و عامل دوم وجود یا عدم وجود کرم خاکی مورد بررسی قرار گرفت. 12 عدد کرم خاکی با وزن بین 3/0 تا 6/0 گرم برای هر نمونه خاک (300 گرم)، انتخاب شدند. کرم ها به مدت 42 روز در معرض خاک های آلوده به کادمیوم با غلظت 16/1 تا 66/6 میلی گرم بر کیلوگرم قرار گرفتند. در پایان آزمایش غلظت کادمیوم در خاک و بدن کرم های خاکی اندازه گیری شد.نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که کرم های خاکی، ظرفیت های متفاوتی برای جذب و تجمع کادمیوم دارند که این رفتار کرم های خاکی حاصل از نوع رژیم غذایی کرم های خاکی می باشد. بیش ترین غلظت کادمیوم در بافت کرم های خاکی در تمام تیمارها در نقطه S3 (نمونه خاک نمونه برداری شده از نقطه ی سوم) یافت شد که این نقطه نسبت به سایر نقاط به این فلز آلوده تر بود. هم چنین افزودن کود گاوی نسبت به سایر تیمارها باعث افزایش کادمیوم تجمعی در بافت کرم خاکی شد. غلظت کم کادمیوم در خاک منجر به بالا بودن فاکتور تجمع زیستی این فلز برای کرم خاکی شد که در این پژوهش مقدار فاکتور تجمع زیستی برای کادمیوم بیش تر از یک بدست آمد. کاربرد تیمارهای کود گاوی، ورمی کمپوست، پوره هویج به همراه کرم خاکی به ترتیب باعث افزایش معنی دار 54/1، 03/1 و 38/1 میلی گرم بر کیلوگرم کادمیوم در بخش آلی و افزایش 02/3، 79/2 و 69/2 میلی گرم بر کیلوگرم کادمیوم در بخش کربناته شد. بخش قابل استخراج که شامل اشکال قابل تبادل و کربناته و بخش آلی است، می تواند به عنوان یک شاخص خوب از لحاظ جذب قوی کادمیوم در خاک برای کرم های خاکی باشد. به طور کلی، کاربرد کودهای آلی به همراه کرم خاکی باعث افزایش کادمیوم در بخش آلی شد.