قابلیت های بازآفرینی ژانر «چیستان» در تولید برنامه های رادیویی

وسایل ارتباط جمعی، در دنیای امروز، یکی از اشاعه‌ دهنده‌های اصلی فرهنگ عامه هستند و رادیو به عنوان یک رسانه عمومی، در معرفی، بازنمایی و اشاعه ادبیات شفاهی کشور می‌تواند نقش منحصر به فردی ایفا کند و به‌ دلیل ویژگی‌های خاصی که دارد از موضوع‌های ادبیات شفاهی، کمال استفاده را در برنامه‌سازی ببرد. منظور از ادبیات شفاهی آن دسته از اشعار، قصه‌ها، حکایت‌ها، لطیفه‌ها، کنایه‌ها، ضرب‌المثل‌ها و چیستان‌هایی است که به صورت شفاهی یا سینه به سینه از نسلی به نسل دیگر انتقال پیدا می‌کنند. چیستان‌ها از جمله عناصر این فرهنگ شفاهی است که از سال‌های دور، جنبه سرگرمی داشته و در محفل‌های شبانه خانوادگی روستاها و بخش‌های مختلف کشورمان، به‌ویژه در شب‌های بلند زمستان رواج داشته است. درحال حاضر، چیستان‌ها کارکرد سرگرمی و پرکردن اوقات فراغت در بین عامه مردم را از دست داده‌اند، اما همچنان آن را می‌توان به‌ عنوان یک ژانر ادبی برشمرد. در این مقاله که با روش اسنادی و کتابخانه‌ای نگاشته شده، ژانر «چیستان» به‌عنوان یکی از ژانرهای ادبیات شفاهی و قابلیت‌های محتوایی آن برای تهیه و تولید برنامه، در قالب‌های مختلف رادیویی و برای گروه‌های مخاطب گوناگون، واکاوی شده است.