اثر محدودیت آبیاری و کاربرد کودهای زیستی و نانوسیلیکون بر عملکرد و برخی ویژگی های بیوشیمیایی گندم

به منظور ارزیابی اثر محدودیت آبیاری و کاربرد کودهای زیستی و نانوسیلیکون بر عملکرد و برخی ویژگی های بیوشیمیایی گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی  98-1397 اجرا شد. عامل های آزمایشی شامل آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل به عنوان شاهد و قطع آبیاری از مرحله 50 درصد سنبله دهی و آبستنی به ترتیب به عنوان محدودیت ملایم و شدید آبی بر اساس کد 55 و 43 مقیاس BBCH)، محلول پاشی نانوسیلیکون (محلول پاشی با آب به عنوان شاهد، 30 و 60 میلی گرم در لیتر به ترتیب معادل 5/22 و 45 میلی گرم در مترمربع) و کودهای زیستی (عدم کاربرد به عنوان شاهد، کاربرد قارچ مایکوریزا (Glomus mosseae)، کاربرد باکتری های فلاوباکتریوم (Flavobacterium) و سودوموناس (Psedumonas Putida strain 186)، کاربرد توام مایکوریزا و باکتری ها) بودند. نتایج نشان داد که بیش ترین فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان و قندهای محلول با کاربرد توام کودهای زیستی و محلول پاشی30 میلی گرم در لیتر نانوسیلیکون تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی به دست آمد. تحت شرایط آبیاری کامل و عدم کاربرد کودهای زیستی و نانوسیلیکون، فعالیت آنزیم های کاتالاز، پراکسیداز و پلی فنول اکسیداز و میزان قندهای محلول به ترتیب 78، 49، 64 و 74 درصد در مقایسه با قطع آبیاری در مرحله آبستنی و کاربرد توام کودهای زیستی و محلول پاشی 30 میلی گرم در لیتر نانوسیلیکون کاهش یافت. بیش ترین محتوای پرولین با کاربرد 60 میلی گرم در لیتر نانوسیلیکون (50/9 میکروگرم در گرم وزن تر) و کاربرد توام کودهای زیستی (7/9 میکروگرم در گرم وزن تر) در شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی (97/10 میکروگرم در گرم وزن تر) به دست آمد. میزان پراکسیدهیدروژن نیز تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی و عدم کاربرد نانوسیلیکون و کودهای زیستی، به میزان 90 درصد نسبت به کاربرد 60 میلی گرم در لیتر نانوسیلیکون و کاربرد توام کودهای زیستی در شرایط آبیاری نرمال افزایش یافت. بیش ترین عملکرد دانه (4593 کیلوگرم در هکتار) از کاربرد توام کودهای زیستی و 30 میلی گرم در لیتر نانوسیلیکون در شرایط آبیاری کامل به دست آمد. نتایج این مطالعه نشان داد که کاربرد توام کودهای زیستی و نانوسیلیکون به واسطه بهبود ویژگی های بیوشیمیایی گیاه، می تواند عملکرد دانه گندم را تحت شرایط محدودیت آبی افزایش دهد.