بررسی محتوایی و هنری سروده های دیوان «إنما انت بلسم» از محمود مفلح بر اساس شاخصه های ادبیات اسلامی

نظریه ی ادبیات اسلامی که پس از نظریه های ادبی معاصر شکل گرفته، ادبیات را ابزاری برای نشر اندیشه های اسلامی می داند اما در عین حال، اثر ادبی را در قالبی منجمد شبیه ادبیات تعلیمی نمی پسندد. ادبیات اسلامی، عاطفه ای گرمابخش را می جوید و از خیالی خروشان برای رسیدن به اهداف خود بهره مند می شود. محمود مفلح شاعر فلسطینی، از شاعرانی است که آثار وی را در زمره ی ادبیات اسلامی شمرده اند. نویسندگان در این مقاله تلاش کرده اند تا با روش توصیفی- تحلیلی، شاخصه های ادبیات اسلامی را در یکی از دیوان های شاعر به نام «إنما انت بلسم» نشان دهند و ویژگی های هنری و شگردهای بیانی آن را بیان نمایند. پژوهش حاضر نشان می دهد که شاخصه های ادبیات اسلامی از قبیل: هدفمندی و برجسته سازی عقیده، پایبندی به آموزه های اسلامی و تلفیق دین و دانش و تعلق به میهن اسلامی در بیشتر سروده های دیوان، محوریت دارند و به ذهن و زبان شاعر، رنگ و بوی اسلامی بخشیده اند. گاه موسیقی واژگان با محتوای مندرج در آنان، چنان هماهنگ است که گویی آهنگ واژه، هویت معنایی و ساحت عاطفی آن را در تارهای صوتی گوینده، به نمایش می گذارد. بسیاری از آرایه های بلاغی، هنرمندانه بر زبان شاعر روییده اند و همواره شور و گرمی احساسات دینی شاعر را در پیوندهای هنری خویش نهفته دارند. این ویژگی، برآیند حضور راستین عاطفه در فرآیند تخیل است و از صدق باورهای دینی سراینده و توازن روحی وی پرده بر می دارد. انسجام ساختار و محتوا و وحدت فضای عاطفی در بافت هنری سروده ها، موجب می شود که خواننده، با تجربه ی هنری سراینده، به همزیستی عاطفی برسد.