تحول مفهوم قرارداد به تاثیر از نقش دولت در نظام حقوقی ایران

 قرارداد، مهم ترین سازوکار موجود در نظام حقوقی است که در بخش های مختلف این علم نفوذ و رسوخ کرده است. تولد این نهاد در روابط بین اشخاص حقوق خصوصی، با ابزارهای ابتدایی شروع شده و از سالیان طولانی گذشته تا به امروز در عرصه همین شاخه از علم حقوق متحول شده است. برای مثال در روزگاری قراردادها جنبه شفاهی داشته و پس از آن اشکال رسمی تری به خود دیده است. ثبت قرارداد به صورت نوشته و واجد شدن این نهاد به تشریفات نگارشی را می توان از جمله تحولات آغازین آن به شمار آورد. اما در این مقاله رویکرد نگارنده به مفهوم تحول به مواردی فراتر از آن چه در نظام حقوق خصوصی اتفاق افتاده مربوط می شود. از طرف دیگر این تحولات به دلیل ماهیت متفاوت هر نظام حقوقی و خود وصف تحول و علل وجودی آن به گونه های مختلفی آشکار شده و خود را نشان داده است. مفهوم کلی تحولات از این رو در این مقاله مورد بررسی قرار گرفت که برخی از حوزه های تحول به عوامل چندی وابسته اند که به نوعی در بیشتر نظام های حقوقی تحول یافته می توان با اندکی اختلاف این موارد را مشاهده کرد. برای مثال محدود شده اصل آزادی قراردادها یا دخالت دولت در جهت دهی به قرارداد به دلایل اقتصادی یا اثرپذیری قرارداد از نرم های خارجی را در اکثر موارد می توان دید. درجه این تاثیر پذیری متفاوت بوده که به تفکیک در خصوص آن مطالبی عنوان شده است.