واکاوی ماهیت حقوقی مساله ارتداد با نگاهی بر دیدگاه آیت الله مصباح

ارتداد از مباحث مهم فقهی و کلامی در مجامع علمی می باشد. نیز این مساله از نقطه نظر «حقوق بشر» مورد بحث اندیشمندان می باشد. ‏برخی معتقدند: «ارتداد ماهیت حقوقی ندارد». دلیل ایشان بر این سخن آن است که اولا، حکم ارتداد در قانون مجازات ‏اسلامی سابق و قانون مجازات اسلامی فعلی نیامده است و ثانیا، آیاتی از قرآن کریم، که ناظر به بحث ارتداد ‏است، فقط مجازات اخروی را بیان داشته است. ‏همچنین برخی آن را با حقوق بشر در تنافی می دانند. در ادامه دیدگاه آیت الله مصباح مورد توجه قرار گرفته است. در پاسخ اشکال نخست باید گفت: اگر چه قانون مجازات اسلامی از این نظر دارای نقص است، ولی اصل یکصد و شصت و هفتم قانون اساسی ‏این مشکل را حل کرده است و در پاسخ پرسش دوم باید گفت: اگر بپذیریم که حق الهی یعنی این که باید خدای متعال اطاعت و عبادت شود بر همه حقوق فردی و ‏اجتماعی مقدم و حاکم است و یکی از اصولی که فراتر از جمیع قوانین موضوعه است، رعایت «حق الله» می ‏باشد. آیت الله مصباح، علاوه بر «حق فردی» و «حقوق اجتماعی»، به حق سومی معتقد بود و آن «حق الله» است و بر اساس آن، مجازات مرتد، منطقی و شرعی خواهد بود.