ژئوشیمی مولکولی و مطالعه زیست نشانگرها در سازند گرو، غرب ایران

سازند گرو یکی از سنگ های منشا نفتی مهم در حوضه زاگرس در غرب ایران است که مطالعات زمین شناسی متعددی روی آن انجام گرفته است. با این وجود مطالعه پیش رو سعی دارد که زیست نشان گرها وابسته به منشا مواد آلی، بلوغ حرارتی و سن زمین شناسی را در نمونه های بیتومن استخراج شده از نمونه های رخنمون سطحی از سازند گرو را مورد مطالعه قرار دهد. آنالیز زیست نشان گرها با استفاده از تکنیک کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی-طیف سنجی جرمی انجام شده است. مطالعه زیست نشان گرهای استران (نسبت 28C به 29C) در بیتومن حاکی از این است که سازند گرو طی شکوفایی فیتوپلانکتونی دوره کرتاسه تشکیل شده است و ماده آلی آن عمدتا متشکل از پلانکتون های جلبکی و باکتریایی و نیز مقدار کمی مواد آلی گیاهی جابه جا شده از خشکی است که نهایتا در یک حوضه رسوبی کربناته ته نشست یافته است. به دلیل حاکمیت شرایط احیایی در محیط رسوبی، بیتومن استحصالی غنی از ترکیبات نیتروژن-گوگرد-اکسیژن و آسفالتن است. با توجه به نتایج درصد اجزای بیتومن انتظار زایش نفتی از نوع آروماتیک-آسفالتیک می رود. این یافته ها مبین رخداد فرآنید-های دگرسایی بر روی مواد آلی این سازند می باشد. در اثر دگرسایی یک نوع بیتومن جامد و غیرقابل حل، به نام بایوبیتومن تشکیل شده است. همچنین آنالیز طیف سنجی جرمی ایزوتوپ پایدار کربن برای بررسی فرآیندهای هوازدگی سطحی و ارتباط ژنتیکی بیتومن استحصالی با ماده آلی موجود در سازند گرو به کار رفته است. هوازدگی سطحی و آب شویی به واسطه حذف مقداری از اجزاء اشباع و آروماتیک سبک، باعث شده است که در ترکیب ایزوتوپ کربن در کروژن و بیتومن ناهمخوانی وجود داشته باشد. میزان بلوغ حرارتی مواد آلی تقریبا بالا است و سنگ منشا گرو در اوایل پنجره تولید نفت قرار دارد.