تاثیر اجرای هدفمندی یارانه ها بر فقر و ناپایداری اقتصاد خانوار روستایی در ایران (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان نیشابور)

اجرای سیاست هدفمندسازی یارانه ها در ایران ازجمله اقداماتی است که با هدف کاهش فقر، کاهش فاصله طبقاتی بین دهک های مختلف جامعه و به ویژه ارتقای شاخص های اقتصادی در مناطق روستایی انجام شده است. تحقیق پیش رو با هدف ارزیابی آثار هدفمندسازی یارانه ها بر فقر و ناپایداری اقتصاد خانوارهای روستاهایی انجام گرفته است. این تحقیق از نوع بنیادی اکتشافی و روش انجام پژوهش توصیفی تحلیلی است. داده های موردنیاز از دو طریق میدانی و اسنادی جمع آوری شده اند. در این تحقیق ، ابتدا شاخص های تحقیق طی دو دوره 6 ساله پیش از هدفمندی یارانه ها (1389-1384) و دوره 6 ساله پس از هدفمندی یارانه ها (1395-1390) در سطح تمام روستاهای کشور موردبررسی قرارگرفته و میانگین هر شاخص در دوره پیش و پس از هدفمندی یارانه ها مقایسه شده و سپس نتایج به دست آمده از این بخش، با بررسی های حاصل از پژوهش میدانی در نمونه موردمطالعه مقایسه شده است. نمونه آماری این تحقیق شامل 22 روستا از روستاهای شهرستان نیشابور، با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه به روش تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که اجرای طرح هدفمندی یارانه ها، در طی سال های 90، 91 و 92 نرخ تورم روستایی به ترتیب 37.2 ، 32.3 و 37 درصد بوده که در طی این دوره حتی بالاتر از تورم شهری بوده است. همچنین این طرح باعث تغییر در ترکیب هزینه های خانوار، تغییر در ترکیب هزینه های خوراکی خانوار و هزینه های غیرخوراکی خانوار شده است. اما اجرای این طرح به دلیل نرخ بالای بهره مندی خانوار از طرح درنهایت باعث افزایش درآمد خانوار شده و نیز باعث ایجاد منبع درآمدی جدید برای خانوار روستایی شده است.