الگوهای همدیدی منجر به نابهنجاری های دمایی سه دهه اخیر در غرب و شمال غرب ایران

دما یکی از مهمترین عناصر اقلیمی است که تغییرات آن میتواند ساختار آب و هوایی هر منطقه ای را دگرگون سازد.امروزه اثرات گرمایش جهانی بر روی جنبه های مختلف کره زمین بر کسی پوشیده نیست.در این مقاله ناهنجاری های دمایی و الگوهای همدیدی مرتبط با آن مورد واکاوی قرار گرفته است. برای این منظور داده های دمای روزانه 31 ایستگاه همدید برای بازه زمانی 1989 تا 2018 مرتب شده اند و با استفاده از شاخص نمره استاندارد z ناهنجارهای دمایی مشخص گردید. نتایج این تحقیق نشان داد در بیش از 50 درصد موارد دمای کمینه ماه های سرد در شرایط ناهنجار قرار دارد. فراوانی ناهنجاری های منفی و مثبت به هم نزدیک است و با اختلاف جزیی دوره های گرم بیشتر تکرار شده اند. همچنین از نظر شدت غالب ناهنجاری ها از نوع ضعیف و متوسط هستند و رخدادهای شدید و بسیارشدید به ندرت اتفاق افتاده اند. نتایج همدید نشان داد که شارش نصف النهاری جریانات عرض های میانه علت اصلی ناهنجاری های دمایی این منطقه از کشور هستند. درالگو های غالب منجر به این شرایط، قرار گیری منطقه مورد مطالعه در ناحیه همگرایی بالایی پشته حاکم بر روی اروپا سبب فرارفت هوای سرد عرض های بالا و قرارگیری آن در ناحیه واگرایی بالایی ناوه بادهای غربی موجب فرارفت هوای گرم عرض های پایین شده است.