تخمین نسبت سدیم قابل تبادل بر اساس نسبت جذبی سدیم در خاک های شور در خراسان رضوی، ایران

نسبت سدیم قابل تبادل (ESR) و نسبت جذبی سدیم (SAR) دو فاکتور مهم در خاک های سدیمی می باشد. تخمین دقیق نسبت سدیم قابل تبادل (ESR) که اغلب با استفاده از تست های آزمایشگاهی پرهزینه و وقت گیر انجام می شود، از اهمیت زیادی در اصلاح خاک های سدیمی برخوردار می باشد. در مطالعات صورت گرفته در مناطق مختلف، بین نسبت سدیم قابل تبادل (ESR)  و نسبت جذبی سدیم (SAR) رابطه قابل قبولی گزارش شده است. هدف از این مطالعه ارزیابی رابطه رگرسیون خطی بین کاتیون های محلول و قابل تبادل و نسبت جذبی سدیم در دشت سرخس استان خراسان رضوی می باشد. در این مطالعه 124 نمونه خاک به طور تصادفی از لایه های سطحی و عمیق خاک های نواحی آزمایش برداشته شد. نمونه های خاک از عمق های 0-30 سانتی متری تا 30-60 سانتی متری عمق خاک به وسیله آگر برداشته شد. سپس مدل رگرسیون خطی برای تخمین نسبت سدیم قابل تبادل در خاک های شور خاک بکار رفت. نسبت سدیم قابل تبادل اندازه گیری شده در نمونه های خاک با نسبت سدیم قابل تبادل تخمینی توسط مدل مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که مقادیر ESR و SAR نسبت به عمق تغییر پذیری زیادی داشته و ESR از  SAR تغییر پذیری بیشتری نشان داد. نتایج آنالیزهای آماری نشان داد که به ترتیب در عمق های 30-0 سانتی متری و 60-30 سانتی متری خاک مدل رگرسیونی ESR=0.0182SAR-0.027 با (R2=0.92, P<0.001) و ESR=0.0157SAR-0.020 با (R2=0.83, P<0.001) مورد قبول می باشند. بنابراین به جای آزمایش های وقت گیر و پر هزینه می توان از این دو مدل رگرسیونی در منطقه مورد مطالعه استفاده کرد.