ارزیابی پتانسیل انتشار گرد و غبار کلاس های ژئومورفولوژی استان ایلام با تاکید بر تغییر کاربری اراضی

برداشت، حمل و رسوب گذاری گرد و غبار، فرایندهای سطحی ژیومورفیک مهمی هستند که آثار و پیامدهای زیست محیطی نامطلوبی برجای می گذارند. محیط های طبیعی تا وقتی که مختلف پایداری خود را از دست ندهند در مقابل فرسایش بادی مقاوم هستند، اما وقتی فعالیت های انسان پایداری این سطوح ژیومورفیک را تغییر می دهد مناطق مستعد فرسایش بادی بیشتر شده و پتانسیل انتشار گرد و غبار افزایش یابد. در این پژوهش سعی شد پتانسیل انتشار گرد و غبار کلاس های ژیومورفولوژی استان ایلام با تاکید بر تغییر کاربری اراضی ارزیابی شود. بدین منظور در ابتدا نقشه ژیومورفولوژی بر اساس طرح طبقه بندی ژیومورفیک خاستگاه های گرد و غبار ترجیحی (PDS) و با ترکیبی از داده های سنجش ازدور و تعدادی نقشه موضوعی (سنگ شناسی و خاک) تهیه گردید. سپس با استفاده از تصاویر لندست 7 (سنجنده ETM+) و لندست 8 (سنجنده OLI) کاربری اراضی به ترتیب برای سال های 2000 و 2015 استخراج و با مقایسه آن ها، نقشه تغییر کاربری اراضی تهیه شد. سرانجام نقشه تغییر کاربری اراضی بر روی نقشه ژیومورفولوژی همپوشانی شد تا وضعیت تغییر کاربری در هر کلاس ژیومورفولوژی مشخص گردد. نتایج نشان داد در استان ایلام 6 کلاس ژیومورفولوژی بر اساس طرح طبقه بندی ژیومورفیک خاستگاه های گرد و غبار ترجیحی (PDS) وجود دارد. در اکثر این کلاس ها مهم ترین تغییر کاربری که صورت گرفته است، تغییر کاربری از مرتع به کشاورزی بوده است. هرچند ازنظر ژیومورفولوژی کلاس های a2 و c3 و 7 پتانسیل کمی در انتشار گرد و غبار دارند، اما تغییر کاربری اراضی نه تنها در این سه کلاس، بلکه در سایر کلاس های ژیومورفولوژی باعث شده است پتانسیل انتشار گرد و غبار کلاس های ژیومورفولوژی افزایش یابد.