ارزیابی عملکرد مدل های EPA SWMM و ASSA و SewerGEMS در تحلیل سیلاب شهری جمع آوری شده توسط شبکه زهکش های سطحی (مطالعه موردی شهر جدید لار)

مدل سازی بارش-رواناب یکی از روش های مهم در مطالعه هیدرولوژی و مدیریت زیست محیطی به ویژه در مناطق شهری است که در آن سیل های ناگهانی خسارات مالی و جانی قابل توجهی را به دنبال دارد. بر این اساس، مدل های مختلفی برای شبیه سازی سیل شهری توسعه داده شده است که از بین آنها انتخاب بهترین آنها در ادبیات مورد توجه قرار گرفته است.

دقت مکانی و زمانی مدل هیدرولوژیکی SWMM در قالب سه نرم افزار EPA SWMM و ASSA و Bently SewerGEMS V8i و مدل های SCS TR-55، SCS TR-20، Rational، Dekalb Rational، Santabarbara UH در قالب نرم افزار ASSA و مدل SCS UH در قالب نرم افزار Bently SewerGEMS V8i جهت برآورد هیدروگراف و دبی پیک رواناب در منطقه مطالعاتی بررسی گردید. مدل ها با به کارگیری داده های عمق و سرعت رواناب اندازه گیری شده در سه نقطه ازشبکه در سه واقعه بارندگی، واسنجی و با استفاده از سه واقعه مجزای دیگر، اعتبارسنجی شده اند. شاخص های ارزیابی عبارتند از: ضریب ناش-ساتکلیف، ضریب بایاس، ضریب تعیین و ریشه مربع خطا.

از بین مدل های مورد بررسی، مدل های SWMM در قالب هر سه نرم افزار بیشترین دقت را در شبیه سازی رواناب داشته اند. مدل SWMM در قالب نرم افزار EPA SWMM بالاترین دقت را در شبیه سازی شکل کلی هیدروگراف و دبی اوج رواناب داشته و سپس به ترتیب مدل SWMM در قالب نرم افزار SewerGEMS V8i و ASSA دقت بیشتری داشته اند. بر اساس روش های پارامتر جزیی و ضریب همبستگی اسپیرمن، بیشترین حساسیت خروجی مدل به ترتیب در درصد مناطق نفوذ ناپذیر، عرض معادل، ضریب مانینگ مناطق نفوذ ناپذیر، عمق چالابی مناطق نفوذ ناپذیر، درصد مناطق غیر قابل نفوذ بدون ذخیره چالابی، عمق چالابی مناطق نفوذ پذیر و شماره منحنی نفوذ مشاهده گردید. مدل به ضریب زبری مناطق نفوذ پذیر حساسیت نشان نداد.

نتایج حاکی از آن است که مدل EPA SWMM  نسبت به سایر مدل ها، دقت بیشتری در شبیه سازی رواناب در منطقه مطالعاتی داشته و می تواند جهت طرح های مدیریت رواناب حوضه های شهری مشابه مورد استفاده قرار گیرد.