تاثیر حضور آلمانی ها بر آموزش در مدرسه صنعتی آذربایجان در دوره پهلوی اول

آلمان نازی در آستانه جنگ جهانی دوم به قدرتی مهم در عرصه های سیاست و اقتصاد در اروپا دست یافت. این قدرت در پی توسعه طلبی در شرق بود و این امر به گسترش روابط ایران و آلمان منتهی شد. حضور آلمان در ایران دوره رضا شاه طی سال های 1320-1313 ش. دو فرصت مهم را برای ایران به وجود آورد؛ اول اینکه رضا شاه از آن به عنوان ابزاری برای کاهش نفوذ شوروی و بریتانیا استفاده کرد. دوم اینکه این ارتباط را برای توسعه مدارس صنعتی و نوسازی و توسعه اقتصادی کشور به کار برد. این ارتباط برای آلمان نیز خالی از فایده نبود، چرا که محصولات آلمان مورد استقبال ایران قرار گرفت. بر همین اساس، تعداد فراوانی از کارخانه های سبک و سنگین آلمان به ایران فروخته شد. پیشرفت روزافزون صنعت و تاثیر آن در زندگی سیاسی و اقتصادی مردم، ایجاب می کرد که کانون هایی برای تعلیم صنایع و فنون جدید ایجاد گردد. با ورود صنایع آلمانی به کشور، مدارس فنی با تدریس مهندسین آلمانی در ایران شروع به کار کردند که می توانستند در انتقال فناوری موثر واقع شوند. نمونه بارز این نوع مدارس در تبریز، مدرسه صنعتی آذربایجان بود که در سال 1309 ش. تاسیس شد و مهندسان خارجی را که بیشتر آلمانی بودند، برای تربیت افراد تحصیل کرده فنی و ماهر به خدمت گرفت. پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از اسناد و مدارک آرشیوی، کتاب ها و مطبوعات دوره مورد پژوهش، به این پرسش پاسخ می دهد که حضور آلمان ها در مدرسه صنعتی آذربایجان طی دوره رضا شاه در رشد و تعالی آموزش در این مدرسه چه تاثیری داشته است.