ارزیابی میدانی تاثیر عملیات آبخیزداری و مدیریت پایدار منابع آب بر کاهش فرسایش و رسوب حاصل از سیلاب

امروزه با توجه به نیاز انسان به آب، تلاش برای رسیدن به منابع آبی پایدار امری ضروری و حایز اهمیت می باشد. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر احداث سازه های آبی بر حفاظت و مدیریت بهینه منابع آب و خاک در حوزه آبخیز نشر همدان بود. بدین منظور، با پیمایش صحرایی مشخصات سازه های احداثی یادداشت و اطلاعات منابع آب منطقه شامل چاه، چشمه و قنات برداشت شد. اطلاعات منابع آب نیز قبل از احداث سازه ها از اداره آب منطقه ای همدان اخذ شد. نتایج پژوهش نشان داد در سطح حوزه آبخیز 856 سازه احداث شده است که 660 سازه خشکه چین با روکش ملاتی، 4 سازه خشکه چین و 192 سازه گابیونی بودند. حجم مخازن ایجاد شده با اجرای این سازه ها برابر با 6/50936 مترمکعب بوده که 5/29502 مترمکعب از آن ها پر شده است و حجم خالی که در حال حاضر می تواند سیلاب را کاهش دهد 1/21434 متر مکعب می باشد. مجموع دبی سه چشمه شاهد حوزه آبخیز نشر قبل احداث سازه ها 8/1 لیتر بر ثانیه بوده که این دبی بعد از احداث به 15/2 لیتر در ثانیه رسیده است. متوسط ارتفاع آب چاه های منطقه از سطح زمین قبل احداث 11 متر و بعد از احداث به 9 متر کاهش پیدا کرده است. همچنین مجموع دبی قنات های فعال منطقه قبل احداث 5/32 لیتر بر ثانیه بوده که این دبی بعد از احداث به 5/38 لیتر در ثانیه رسیده است. بنابراین تاثیر احداث سازه های آبی مثبت بوده و منجر به افزایش منابع آبی منطقه شده است.