ارزیابی اهمیت حکومت محلی ارزنجان در روابط خارجی تیموریان

ارزنجان از شهرهای مهم دوره تیموریان است و به دلیل واقع شدن در منطقه میان شمال غرب ایران، ارمنستان و آناتولی نقش مهمی در معادلات سیاسی و نظامی دولت های قدرتمند تیموریان، عثمانی ها و ترکمانان ایفا می کرد. این شهر همیشه در کشمکش میان قدرت های بزرگ منطقه قرار داشت و با این حال، امور داخلی آن توسط حاکمان محلی دست نشانده اداره می شد. با ظهور و آغاز تکاپوهای تیمور گورکان، طهرتن والی ارزنجان با اعلام پیروی از تیمور تلاش کرد موقعیت خود را در منطقه تثبیت نماید. این مقاله در پی پاسخ گویی به این پرسش است که روابط حاکمان محلی ارزنجان با تیموریان چگونه و مبتنی بر چه سیاست هایی بوده است؟ برای پاسخ به این پرسش از روش توصیفی- تحلیلی و منابع کتابخانه ای استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که منطقه ارزنجان در سده نهم هجری قمری نقش تعیین کننده ای در روابط قدرت های بزرگ داشت. تیمور علاوه بر کسب اتحاد و حمایت حاکمان محلی ارزنجان برای تسلط بر این نواحی و صدور قدرت خود به سوی آناتولی و ارمنستان، از این منطقه به عنوان سد و دژی برای حفاظت از سرزمین های اصلی خود در ایران و آسیای مرکزی برابر رقیبان استفاده نمود. حاکمان ارزنجان نیز برای بقای خود در مقابل سیاست های سرزمینی عثمانی ها و ترکمانان به اتحاد با تیمور پیوستند، اما این منطقه با شکست تیموریان و خروج آنان از ارزنجان به سیطره ترکمانان و بعد عثمانی ها در آمده و حکومت محلی منطقه از بین رفت.