کاربست بردار Q و سطح فشاری مناسب تحلیل آن برای فرایابی حرکت قائم در دو مطالعه موردی بارش روی ایران

محاسبه بردار کیو و تهیه محصولات خروجی آن می تواند برای هواشناسی و پیش بینی های جوی بسیار موثر باشد. بردارکیو و همگرایی آن، حرکات صعودی جو را مشخص می کنند، بنابراین نقشه های شامل بردار کیو و همگرایی آن در سطح های فشاری مختلف، در کنار سایر نقشه های هواشناسی، برای پیش بینی های جوی و اعلام هشدارهای مربوط به آن دقت و صحت این فرایند را افزایش می دهد. در این مطالعه مقادیر بردارکیو و همگرایی آن در سطح های فشاری مختلف محاسبه شد و دقت نتایج برای دو نمونه از سامانه های ورودی به کشور که دارای بارش های سنگین بودند بررسی شد. برای انجام محاسبه از داده های مدل GFS با تفکیک افقی 5/0 درجه و گام زمانی پیش بینی 3 ساعته، مقادیر دما و ارتفاع ژیوپتانسیلی در نقاط شبکه استخراج شد. مقادیر بردارکیو و همگرایی آن با استفاده از روش عددی تفاضل متناهی مرتبه دوم مرکزی محاسبه شد و برای کاهش نوفه عددی ناشی از تفکیک بالای شبکه به کاررفته، از یک پالایه عددی استفاده شد. نقشه های مربوط به همگرایی بردار کیو که نشان دهنده حرکات صعودی جو است، با بارش تجمعی، اطلاعات سطح زمین، تصاویر ماهواره و نقشه های همدیدی تحلیل شد. نتایج محاسبه بردارکیو و همگرایی آن، دقت و همخوانی قابل ملاحظه ای با زمان و مکان دریافت بارش سنگین منجر به رخداد سیل در دو مورد مطالعه شده داشت. بررسی ها نشان داد که نتایج بردارکیو برای مناطق غرب و امتداد رشته کوه زاگرس در سطح 500 هکتوپاسکال، برای دامنه های جنوبی رشته کوه البرز در سطح 700 هکتوپاسکال و برای استان گیلان و سواحل جنوبی دریای خزر در سطح 850 هکتوپاسکال، همخوانی بیشتری با مقادیر اندازه گیری بارش تجمعی و تحلیل های همدیدی دارد.