شبیه سازی عملکرد و بهره وری آب ارقام لوبیای چشم بلبلی تحت شرایط کم آبیاری با استفاده از مدل DSSAT

مدل های شبیه سازی گیاهی می توانند برای پیش بینی عملکرد محصول و بررسی تاثیر تنش خشکی بر رشد و نمو گیاه مفید باشند. در پژوهش حاضر به منظور شبیه سازی عملکرد دانه، غلاف، زیست توده، اجزای بیلان آب خاک و بهره وری مصرف آب در ارقام گیاه لوبیای چشم بلبلی از مدل DSSAT استفاده شد. آزمایش مزرعه ای به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و به مدت دو فصل زراعی متوالی در سال های 1397 و 1398 در استان گیلان انجام شد. تیمار اصلی شامل آبیاری در سه سطح 100 درصد نیاز آبی (I1)، 75 درصد نیاز آبی (I2)، 50 درصد نیاز آبی (I3) و تیمار فرعی، سه رقم لوبیای چشم بلبلی شامل رقم کامران (C1)، رقم محلی خوزستان (C2) و رقم محلی دهسر (C3) بود. نتایج این پژوهش نشان داد که متوسط میزان خطای نسبی (MRE) بین مقادیر مشاهده شده و شبیه سازی شده در 1397و 1398 برای عملکرد زیست توده به ترتیب 0.88- و 0.89- درصد، در عملکرد دانه به ترتیب 0.10 و 0.09 درصد و برای عملکرد غلاف به ترتیب 0.45- و 0.44- درصد بود. ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) در برآورد میزان بهره وری مصرف آب مبتنی بر عملکرد زیست توده بر اساس آب مصرفی، برای ارقام کامران، خوزستان و دهسری در سال 1397 به ترتیب 0.0106، 0.01078 و 0.01087 کیلوگرم بر مترمکعب و در 1398 به ترتیب 0.01044، 0.01079 و 0.01091 کیلوگرم بر مترمکعب برآورد شد. به طور کلی نتایج نشان داد که ریشه میانگین مربعات خطای نسبی و متوسط میزان خطای نسبی برای مقادیر شبیه سازی شده و مشاهده ای در عملکرد زیست توده، دانه و غلاف در محدوده قابل قبولی بود و مدل DSSAT توانست عکسالعمل ارقام گیاه لوبیای چشم بلبلی را در شرایط کم آبیاری به خوبی شبیه سازی نماید.