توزیع مکانی احتمال تامین نیاز سرمایی پسته در ایران با استفاده از داده های بازتحلیل ERA5-Land

انباشت سرمایی و توجه به تامین نیاز سرمایی یکی از مهم ترین عوامل در مکان یابی احداث باغ پسته و انتخاب رقم مناسب این محصول برای یک منطقه به شمار می رود. باغداران پسته در مناطق معتدله مجبور به انتخاب ارقامی با نیازهای مناسب سرمایی با اقلیم منطقه مورد نظر هستند. با توجه به منحصر به فرد بودن نیاز سرمایی ارقام پسته (به منظور تولید اقتصادی مستمر)، توجه و لحاظ چنین عاملی در انتخاب رقم مناسب پسته به منظور احداث باغ جدید بسیار ضروری است و باید اطمینان حاصل شود که زمستان منطقه به منظور تامین نیاز سرمایی به قدر کافی سرد و طولانی باشد. از طرفی موقعیت جغرافیایی هر منطقه تاثیر تعیین کننده ای بر دما و انباشت سرمایی قابل حصول این محصول دارد. در این پژوهش، با توجه به اینکه در ارزیابی و تناسب سنجی یک منطقه برای یک محصول خاص، استفاده از ایستگاه های اقلیمی به تنهایی کافی نیست، از داده های شبکه ای دمای بازتحلیل ERA5-Land به منظور برررسی توزیع مکانی روند ساعات سرمایی در کشور و همچنین تهیه نقشه احتمالاتی توزیع مکانی بالقوه انباشت سرمایی چهار رقم عمده پسته طی دوره 2021-1981 استفاده شد. نتایج نشان داد بجز ایستگاه های کرمان، رفسنجان و فیض آباد، در بقیه نقاط ایستگاهی، روند ساعات سرمایی افزایشی می باشد و بیشترین شیب در ایستگاه قزوین (با 7 ساعت بر سال)، ساوه، رازقان و بویین زهرا بدست آمد. بررسی توزیع مکانی احتمالاتی مقادیر ساعات سرمایی نشان داد برای رقم کله قوچی تقریبا در همه نقاط ایران به جز مناطق ساحلی و کوهستانی ایران، با احتمال 50 درصد، نیاز سرمایی قابل تامین است. در صورتی که احتمال بیشتری در تامین نیاز سرمایی مورد نظر باشد (75 درصد سال ها نیاز سرمایی تامین شود) حدود 2/0، 29، 47 و 66 درصد مساحت کشور به طور بالقوه برای به ترتیب ارقام اکبری، اوحدی، احمدآقایی و کله قوچی مناسب می-باشد.