مادری در قلمرو اجتماعی- فرهنگی یک مطالعه کیفی انتقادی

در روابط بین نسلی خانواده ایرانی، مادر بعنوان یک ستون اصلی خانواده شمرده می شود و پاسداشت نقش مادر، در فرهنگ ایرانی- اسلامی جامعه ایران همواره مورد تاکید و توجه بوده است. با این وجود، انجام پژوهش های اجتماعی و فرهنگی در ایران با تمرکز خاص بر موضوع مادری، از جمله خلاهای پژوهشی است که به کنکاش های علمی بیشتری نیاز دارد. بررسی دغدغه های اجتماعی و فرهنگی مادر به عنوان یکی از نقش های اصلی در خانواده و جامعه هدف اصلی این مقاله است. روش مورد استفاده در پژوهش، روش کیفی انتقادی کارسپیکین بود. داده های تحقیق، برمبنای مصاحبه عمیق با پانزده مادر که فرزند زیر دو سال داشتند گردآوری شد. یافته ها شامل مقولاتی همانند فرسایش جسمانی/ روانی مادر، دغدغه مندی های رشد کودک، تعدد نیاز با افزایش سن فرزند، حساسیت مادر به واسطه کنترل ناپذیری فرزند، آشفتگی در تدبیر امور منزل، تکلیف محوری فرزندپروری بر مادر، قدرت مرز های جنسیتی در عمل، ترجیح جنسیتی، موقعیت اجتماعی متزلزل مادر و... به دست آمد. نتایج نشان دهنده رنجیدگی و تشویش فکری مادران نسبت به برخی ساختار های اجتماعی و فرهنگی بود که موجب فشار نقش بر آنها می شد. برپایه نتایج تحقیق ضرورت دارد که قوانینی در تسهیل و بهبود بستر های حمایتی و عاطفی نسبت به مادران تصویب شود همچنین بسترهای اجتماعی و فرهنگی موجود جامعه، به نحو موثرتری برای ابقاء و ارتقاء منزلت مادر، بعنوان یک نقش پرافتخار در فرهنگ ایرانی- اسلامی جامعه ما به خدمت گرفته شود.