تبیین باورهای حکمی-فلسفی در شکل گیری فضاهای کالبدی-مذهبی اصفهان عهد صفوی (مطالعه تطبیقی: مسجد حکیم و کلیسای بیت لحم)

از جمله مسایلی که از گذشته، معرف باورهای مردم یک سرزمین بوده، انواع فضاهای ایجادشده توسط آن ها است که بیشتر در غالب مکان های مذهبی نمود پیدا می کند. با توجه به اینکه ترجمان کالبدی این باورها در هر منطقه شکل متمایزی به خود می گیرد، پس چگونه است که در مواجهه با بناهای مختلف مذهبی عهد صفوی، حس غریبی به ناظر القا نمی شود و نوعی قرابت در کالبد و مکان آن ها به چشم می آید. در این نوشتار به باورهای ملی و فرهنگی به عنوان عوامل تاثیرگذار بر نحوه شکل گیری مکان های مذهبی در اصفهان عصر صفوی پرداخته و در این راستا دو مکان مذهبی- عبادی هم دوره که برگرفته از دو نوع باور دینی متفاوت می باشند، (کلیسای بیت لحم و مسجد حکیم) مورد مطالعه قرار گرفته است؛ لذا با تکیه بر منابع اسنادی، متون و همچنین حضور در مکان و مصاحبه با کارشناسان مربوط، به بررسی مراتب حضور رنگ، نقوش، تزیینات و نور که در مکتب اصفهان رویکرد بسیار مهمی دارند، درکنار نوع چیدمان و سلسله مراتب فضایی بناهای یادشده پرداخته و با روش کیفی و با مقایسه تطبیقی با هدف جستجوی تاثیرپذیری این عناصر از باورهای اعتقادی و بیان موارد تاثیرپذیر در شکل گیری کالبد بناها از معماری ایرانی- اسلامی، کنکاش در مورد عناصر یادشده را هدف قرارداده است؛ در پایان به این یافته و نتایج رسیده است که چگونه نوع باورهای مردمی، یک فضای معماری را با وجود اشتراک و اختلاف مذهبی با دیگر ملت ها، منحصر به فرد می آفریند و باعث پایداری و ماندگاری آن در اذهان می شود.