پاسخگویی کارگزاران در نگاه امیرالمومنین (ع)

مقاله حاضر درصدد بررسی مسیله پاسخ و پاسخگویی به ویژه در کلام امیرالمومنین علی (ع) در  نهج البلاغه است. در جامعه اسلامی و بر اساس فرهنگ اسلامی، یکی از مهم ترین مفاهیم ساری و جاری در همه جنبه های زندگی افراد، مفهوم پاسخگویی است، چرا که انسان ها همگی خود را در مقابل جنبه های مختلف عملکرد و زندگی روزانه، در مقابل پروردگار متعال پاسخگو می دانند. این پاسخگو بودن مفهومی فراتر از پاسخ صرف برای رفع تکلیف و باهدف بهبود و تعالی در مسیر زندگی است. با چنین رویکردی و با تسری مفهوم پاسخگویی در جنبه های عمومی و اجتماعی جامعه به عنوان اهرمی قدرتمند، می توان از بسیاری از مفاسد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی جلوگیری نمود و کشور را به سمت وسوی ترقی سوق داد؛ حال این پاسخگویی در یک سازمان و شرکت دولتی و یا خصوصی باشد، و یا پاسخگویی مسیولین به مردم و یا مردم در مقابل جامعه. اگر بفهمیم و بدانیم که پاسخگویی صرفا مختص و مطالبه مردم و جامعه نیست و ما باید در مقابل اعمال خود به پروردگار هم پاسخگو باشیم همان طور که در شب اول قبر از ما سوال می کنند، بی شک این موضوع خود چراغ راه همه مردم و مسیولین می تواند باشد چرا که تعهد شخص به پاسخگویی دنیوی و اخروی می تواند بسان یک نیروی محرکه و همچنین یک نیروی بازدارنده، سبب تعدیل در انجام امورات مربوطه گردد. در همین رابطه نیازمند این مهم هستیم که نظر بزرگان دین همچون مولای متقیان امام علی (ع) در خصوص پاسخگویی را بدانیم. در این مقاله جستجوی الکترونیکی با استفاده از پایگاه های دادهای مانند: irandoc.ac.ir، sid.ir،ensani.ir،google scholar  با کلیدواژه های: پاسخگویی در نهج البلاغه، مطالبه مردم، کارگزاران، تعهد مسیولین، پاسخگویی دنیوی و اخروی انجام شد. در تحقیق حاضر، تعاریف متعدد و انشعابات پاسخگویی در مطالعات مختلف بررسی گردید. در مجموع تعدادی مقاله به عنوان منابع مورداستفاده قرار گرفتند. در نتیجه تعاریف، دامنه، ضرورت و آداب پاسخگویی بیان می گردد.