بررسی اصل برائت از منظر فقه و حقوق و لزوم رعایت آن در حق متهم

اصل برایت به عنوان یکی از مهم ترین اصول عملیه به شمار آمده و عبارتست از «حکم به عدم ثبوت تکلیف در مواردی که تکلیف، مشکوک است.» علما و کارشناسان علم اصول حجیت و اعتبار این اصل را با استفاده از کتاب، سنت و عقل، به اثبات رسانده اند. این اصل علاوه بر این که نقش مهمی در استباط احکام فقهی توسط فقیه دارد، در مباحث حقوق نیز کاربرد فراوان دارد و حقوق دانان، قضات و وکلا را در استنباط صحیح احکام حقوقی وآرای قضایی یاری می رساند. پذیرش اصل برایت در حقوق کیفری آثار و نتایجی را نسبت به حقوق متهم و تشریفات رسیدگی به دنبال دارد که عدم رعایت آن نه تنها تجاوز و تعرض به حقوق اساسی افراد جامعه تلقی می شود بلکه قلمرو اجرایی این اصل را مخدوش می نماید. در این پژوهش ابتدا معنای لغوی و اصطلاحی این اصل، ادله اثبات و کارایی آن در فقه و حقوق اسلامی و دیگر کشورها و اهمیت آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. اصل برایت در فقه و حقوق اسلامی جایگاه بسیار عالی و کارکردهای گسترده و وسیع دارد در مورد اهمیت و کاربرد آن همین مقدار بس که به صرف وجود شک و عدم ارایه دلیل کافی برای اثبات اتهام و جرم، زمینه برای تبریه متهم فراهم شده و متهم تبریه و آزاد می گردد.