قنات کهریز چهر، یک سازه آبی نویافته از دوره تاریخی و اسلامی در منطقه بیستون

ایرانیان باستان در چندین هزار سال قبل دست به ابتکار جدیدی زده که آن را قنات نام گذارده اند. مطالعات پزوهشگران نشان می دهد که قنات در ایران به مناطق نیمه خشک و بیابانی محدود نشده و در مناطق کوهستانی و پرآب نیز احداث گردیده است. از قنات های شاخصی که در منطقه ای کوهستانی و پرآب در ایام گذشته حفر شده است، قنات کهریز واقع در روستای چهر از منطقه بیستون است که توسط یکی از نگارندگان در بررسی باستان شناسی سال 1387 در منطقه مورد شناسایی قرار گرفت. روش تحقیق در این مقاله به صورت توصیفی- تحلیلی و با استفاده از شیوه کتابخانه ای- میدانی است. ضرورت این پژوهش بدین دلیل است که تاکنون در منابع تاریخی و یا باستان شناسی به این قنات اشاره ای اندکی شده است و تنها در چند خط به ذکر شماره ثبت محوطه و معرفی آن اختصاص یافته است. پرسش هایی نیز در این مقاله به شرح زیر مطرح گردید: 1. قنات کهریز چهر با هدف چه نوع کاربری ساخته شده است؟ 2. بر اساس مدارک و شواهد موجود، قدمت قنات چهر را به چه دوره ای می توان منتسب نمود؟ قنات کهریز با 17حلقه چاه در محوری طولی نه چندان منظم در امتداد یکدیگر با دیوارهای سنگ چینی از سنگ آهک ها احداث شده است. کاربری این قنات صرفا به جهت آبرسانی به اراضی کشاورزی بوده است. حداقل تاریخی که قنات کهریز احداث شده در دوره اسلامی میانه است، هرچند که با توجه به حضور محوطه های متعدد اشکانی- ساسانی در محدوده اطراف قنات و کهنگی سنگ های دیوار آن، می توان قدمت ساخت قنات را تا دوره تاریخی نیز منتسب نمود.