بررسی تاثیر کاهش فعالیت ها و ترددها در زمان شیوع کرونا بر تغییرات زمانی-مکانی دی اکسید نیتروژن با استفاده از تصاویر ماهواره سنتینل 5 در آذربایجان شرقی

آلودگی هوا یکی از چالش های مهم دنیای امروز به شمار می آید. لذا پایش و کنترل میزان آلاینده هایی که سلامت انسان ها را به مخاطره انداخته اند، امری ضروری می باشد. در سال های اخیر، داده های مربوط به سنجنده تروپومی ماهواره سنتینل 5، به عنوان یک منبع غنی و بروز اطلاعات، جهت پایش تغییرات زمانی-مکانی آلاینده های هوا مورد توجه قرار گرفته است. در این مطالعه از سامانه گوگل ارث انجین برای دستیابی به محصولات سنجنده تروپومی جهت بررسی میزان آلاینده دی اکسید نیتروژن در استان آذربایجان شرقی استفاده شد و نقشه های پراکندگی آلاینده مذکور در چهار سال متوالی تولید گردید. افزون برآن، با توجه به نقش موثر تردد وسایل نقلیه در افزایش میزان این آلاینده از یک سو و محدود شدن فعالیت ها و تردد خودروها در زمان شیوع ویروس کووید-19 از سوی دیگر، تغییرات آن در بازه های زمانی مختلف بررسی گردید تا میزان تاثیر انواع محدودیت ها به صورت کمی مشخص شود. همچنین جهت بررسی تاثیر بازگشایی مدارس و دانشگاه ها بعد از کنترل کرونا، نقشه های پراکندگی مکانی آلاینده برای نیمه دوم فروردین ماه سال های 1400 و 1401 تولید و مقایسه شدند. نتایج پژوهش نشان داد که میزان چگالی NO2 در مرکز استان، در کلیه بازه های زمانی بیشتر از دیگر شهرها بوده و تعطیلی دو هفته ای در آذرماه 1399 بیشترین تاثیر را در کاهش آلاینده داشته؛ بطوریکه میزان آن در تبریز حدود 59 درصد کاسته شده است. همچنین براساس نتایج مربوط به بررسی سالانه، میانگین آلاینده مذکور هم در کل استان و هم در تبریز در سال 1399 از سایر سال ها کمتر بوده؛ همچنین بازگشایی مراکز آموزشی باعث افزایش NO2 گردیده است.