بهبود کیفیت داده ها و خدمات هواشناسی با طراحی الگوی مدیریت سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات مورد مطالعه: سازمان هواشناسی کشور

تولید و استفاده از داده های کامل و قابل اطمینان، اولین گام در ارایه خدمات مطلوب و مطالعات معتبر هوا و اقلیم شناسی است. داده های ناقص، خدمات و پژوهش های هواشناختی را با چالش روبرو می سازد. روش های متعددی برای بهبود و بازسازی داده ها وجود دارد که از مهم ترین آن ها، مدیریت صحیح فرآیند جمع آوری، انتقال، ذخیره سازی و استفاده از داده هاست. مهم ترین حوزه ناظر بر این موضوع، مدیریت سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات است. نحوه مدیریت این حوزه و هماهنگی آن با استراتژی های اصلی و سایر بخش ها، نقش بسزایی در کاهش شکاف داده ها و داده های ناکافی و بالطبع بهبود کیفیت و کمیت داده ها و اطلاعات هواشناسی و اقلیم شناسی و بهبود خدمات سازمان دارد. در این راستا شناسایی استراتژی های سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات و زیرسیستم های اصلی آن برای ایجاد هماهنگی بیشتر بین اجزای مختلف سازمان و نهایتا تولید و استفاده از داده های معتبر و کافی، مد نظر می باشد. در این مقاله به کمک روش تحلیل محتوا و با هدف انتزاع ابعاد مختلف کارکرد سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات به منظور مدیریت بهینه تولید و تحلیل داده های هواشناسی، با مشارکت 20 نفر از خبرگان حوزه داده و اطلاعات سازمان هواشناسی کشور که به صورت هدفمند انتخاب شدند، به طراحی و اکتشاف مدل بر اساس دانش و تجارب ایشان با روش مصاحبه عمیق و نیمه ساختار یافته پرداخته شد. سپس مفاهیم اساسی و همچنین چگونگی قابلیت اطمینان در این روش مورد بررسی قرار گرفت. شیوه تجزیه و تحلیل داده ها که بصورت دستی و نرم افزاری (MAXQDA10) انجام شد، تحلیل محتوای ترکیبی با رویکرد استقرایی و قیاسی است و مقبولیت و عینیت داده ها با تلفیق در جمع آوری داده ها، چندوجهی نگری، تنوع مشارکت کنندگان تحقیق، مرور و بازنگری مکرر داده ها و بازبینی مجدد آن ها صورت گرفت. یافته های نهایی تحقیق در قالب 61نشانگر، 20 مقوله و 5 مضمون شامل "سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات"، "زیرساخت و فناوری اطلاعات هواشناسی"، "مدیریت داده و اطلاعات هواشناسی"، "مدیریت خدمات هواشناسی" و "امنیت اطلاعات و ارتباطات هواشناسی" شناسایی شد و در هر کدام طبقات فرعی(مقوله/استراتژی) چهارگانه ای با کمک روش نقاط مرجع استراتژیک تعیین گردید. در انتها با بازبینی مجدد و نظر اساتید محترم دانشگاه، روابط مضامین اصلی در قالب کارکرد سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات هواشناسی با چهار زیرسیستم گفته شده و استراتژی های هر یک به منظور هماهنگی بیشتر در تصمیم گیری ها برای بهبود مدیریت داده و خدمات هواشناسی، ترسیم شد.