مناسبات امامیه و کیسانیه در عصر حضور امامان

کیسانیه از نخستین نحله های جداشده از شیعه و یکی از فرق مهم سده های اولیه اسلامی بوده که پیدایش آن با قیام مختار و ادعای جانشینی و امامت محمد حنفیه همراه است. سخن از مناسبات میان کیسانیه و امامیه کمک شایانی به شناخت تاریخ و اندیشه شیعه خواهد کرد. ازاین رو این پژوهش به عنوان سوال اصلی به بررسی مناسبات میان این دو گروه در بازه زمانی حضور امامان پرداخته است. ازآنجاکه در ابتدای امر کیسانیه و امامیه تفاوت زیادی از نظر اندیشه و آراء نداشته و صرفا در مصداق امامت با یکدیگر اختلاف داشته اند، تعاملات میان این دو گروه بیشتر به صورت همگرایی ظاهرشده است. هرچند امامیه در این دوره به رد امامت محمد حنفیه پرداخته و به آگاه سازی جامعه شیعه در برابر عدم صلاحیت محمد حنفیه در قبول ردای امامت می پردازد. اما بانفوذ جریان غلات در درون کیسانیه که عملا اندیشه های اصیل کیسانیه را دگرگون می کند این مناسبات بیشتر به صورت تقابل های فرهنگی و اجتماعی به منصه ظهور رسیده است. همچنین امامیه از ورود به هرگونه تحرکات سیاسی کیسانیه در این زمان به شدت خودداری کرده اند.