غایتمند انگاری طبیعت و نقش آن در برهان نظم از منظر آنتونی کنی

بررسی ‏های غایت‏ شناختی در باب جهان طبیعت زمینه تفاسیر مختلف از برهان نظم را فراهم آورد.آنتونی کنی با تاکید بر غایت مندی طبیعت، سهم عمده ای در بسط توماس گرایی تحلیلی دارد. در این پژوهش، با روشی تحلیلی- انتقادی برآنیم به این پرسش پاسخ دهیم که دعاوی کنی در باب غایت مند انگاری طبیعت و تاثیر آن بر مقدمات برهان نظم را چگونه می توان ارزیابی کرد؟ از نظر کنی هدف مندی یعنی گرایش موجودات زنده به انجام کار برای رسیدن به سود یا دفع ضرر. وی معتقد است که برهان نظم، گامی ناموفق از هدف، به واسطه نظم، به سوی ناظم برمی دارد. یافته های پژوهش نشان می دهد که تفسیر کنی از غایت مندی طبیعت، فلسفی نیست. همچنین نسبت دادن غایت مندی تنها به موجودات زنده دارای نفع نیز پذیرفتنی نیست و هدفداری نیز به امور ارزشی چون فایده یا ضرر مقید نمی شود. نگارنده، با آنتونی کنی، در تمایز نهادن بین مفهوم نظم با غایت، همان گویانه نبودن مقدمات برهان نظم، هم داستان است.