مساله شناسی روانشناختی تبلیغ دینی با تاکید بر فریضه امر به معروف و نهی از منکر

هدف این پژوهش، بررسی روان شناختی تبلیغ دینی با تاکید بر فریضه امربه معروف و نهی ازمنکر می باشد. بدین منظور مهم ترین مسئله تبلیغ و امربه معروف و نهی ازمنکر یعنی موضوع تغییر رفتار و نگرش با توجه به ادبیات و گفتمان دینی و تحلیل روان شناختی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور ابتدا محتوای آیات و روایات و احکام فقهی درباره امربه معروف و نهی ازمنکر با تمرکز بر موضوع پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و در سطح دیگر با مراجعه به منابع دست اول روان شناسی اجتماعی، یافته های این دانش در موضوع تغییر رفتار اجتماعی و رابطه آن با نگرش، جمع آوری و سپس با مقایسه و تحلیل یافته های هر دو بخش در این پژوهش به نتایج ذیل دست یافتیم. با توجه به یافته های روان شناسی شناختی، نظارت و امر و نهی بیرونی، علاوه بر امر و منع رفتاری در معروف و منکر در حوزه نگرش سازی نیز بسیار موثر عمل می کند. همچنین برخلاف فهم عمومی حتی وضع قوانین و اجبار قانونی درباره ارزش های دینی می تواند شناخت ها و نگرش های غلط را تصحیح و نگرش های صحیح را پایدارتر و نسبت به رفتارسازی اثربخش تر نماید. سه نمودار داخل متن، این واقعیت ها را تبیین می کند. از دیگر نتایج این پژوهش، نقش یافته های تئوری شناختی عمل منطقی (T R A)، در توضیح چرایی عدم تبدیل بسیاری از نگرش ها به قصد و تصمیم رفتاری، بخصوص در موضوع امر به معروف و نهی از منکر میباشد. یافته های دیگر این پژوهش در رابطه با چرایی تبیین نشدن ارزش ها به رفتار در موضوع تبلیغ دینی و فریضتین به نقش بی بدیل طرحواره های شناختی مربوط می شود. اکتفای مبلغین دینی در ترویج همه ارزش ها ازجمله امربه معروف و نهی ازمنکر به ساخت شناخت و حداکثر نگرش و عدم توجه به طرحواره سازی عامل سرباززدن بسیاری از مردم در عمل به ارزش ها ازجمله امربه معروف و نهی ازمنکر است. در واقع یافته های روان شناسی شناختی علاوه بر نقش چشمگیر در فهم بسیاری از روایات مربوط به تبلیغ و فریضتین و رموز علمی حاکم بر آن، بر ارائه سبک و شیوه های اثرگذار امر به معروف و نهی از منکر  سهم بسزایی دارد.