بررسی حوزه معنایی و زبانشناسی مواد «حسب»، «ریب»، «شکک»، «ظنن» و «یقن» و ارتباط آنها با مفهوم عقل در قرآن

قرآن کریم با شیوه چند معنایی، حقیقت و ماهیت بسیاری از فضایل و رذایل را برای انسان آشکار نموده است که جز با ژرف نگری و تعمق قابل درک نیست و دست یابی به معانی اصلی و حقیقی واژگان مستلزم دقت در بافت و سیاق آیات است تا خواننده به اصل معنا دست یابد. واژگان «حسب، ریب، شکک، ظنن و یقن» از جمله کلمات پرکاربرد و با بار معنایی متفاوت در قرآن است. خداوند با توجه به بافت آیات به کاربست شیوه های بیانی متفاوت و گاه متضاد از واژگان حاضر پرداخته است. این جستار ضمن نگاهی گذرا به آمار این واژگان در قرآن و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی جنبه های معنایی این واژگان و ارتباط آن ها با مفهوم عقل پرداخته است. نتایج بررسی نشان می دهد شناخت دامنه هر یک از این کلمات، ما را در درک ارتباط آن ها با عقل یاری نموده و مشخص می کند که هر کدام از آن ها در آیات از روی قصد و برای معانی مشخصی به کار رفته اند و استفاده از سبک هم نشینی در کشف این ارتباط بسیار موثر بوده است.